Door: Arjan Miedema
PvdA-lid te Amsterdam
Na een crisis veert niet iedereen even snel weer op. Terwijl de aandelenmarkt na de shock in 2008 al snel de weg omhoog inzette, waren veel jongeren in Europa nog jarenlang werkloos. Met tijdelijke en vaak seizoensgebonden banen, in sectoren waar ook nu weer klappen vallen, zijn ze opnieuw kwetsbaar.
Deze onzekere positie vertaalde zich al voor deze crisis in actie. In talloze landen staakten scholieren en in Nederland verenigden jongeren zich in de beweging Young & United. Opgezadeld met een ecologische schuld die met rente zal moeten worden terugbetaald, een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt, geen zicht op een goed pensioen later en stijgende zorgkosten, voelt voor veel jongeren de toekomst mistig en onzeker. Ze studeren langer door, maar wachten ook langer op een baan met vastigheid, een eigen woning en met het stichten van een gezin.
Daar kwam de afgelopen maanden de intelligente lockdown en nu het anderhalvemeter-leven bovenop. Dat is niet slechts misgelopen tijdverdrijf, maar is in het bijzonder voor jongeren die buiten en samen hun identiteit vormgeven, relaties aangaan en zo tot wasdom komen, een pijnlijke nieuwe werkelijkheid. Zij hielden zich aan de regels, solidair omdat ouders of grootouders erg ziek kunnen worden.
Deze context, van een onzekere generatie met een solidair hart, moet de basis vormen van het herstel na de crisis. Jongeren accepteren drastische maatregelen op de korte en middellange termijn, maar hebben behoefte aan een zekere en groene weg uit de crisis. Als we daarvoor zorgen voorkomen we dat we de gewonnen levensjaren voor ouderen nu, betalen met verminderde kansen en verlies aan welvaart voor jongeren later.
Wat is daarvoor nodig? Allereerst een progressieve visie, als alternatief wereldbeeld naast het nihilistische en conservatieve geluid van nieuw – en onder jongeren populair – rechts. Betrek, verbind en versterk jongeren zoals de Europese Unie in haar Youth Strategy oproept. Niet slechts om hen te ondersteunen en te betrekken waar nodig, maar vooral ook om maatregelen en beleid echt te verrijken en te verbeteren door naar jongere stemmen te luisteren. De generatietoets, zoals de jongerentak van de SER recent voorstelde – een idee dat het kabinet ruimhartig overnam - kan nu versneld in praktijk gebracht worden.
De komende maanden zal bij elke stap vooruit vooral het virus in de tang gehouden moeten worden. Maar naast controle is ook herstel van vertrouwen belangrijk. Juist bij de generatie die nog geen eigen huis, vaste baan of diploma bezit, heeft dit vertrouwen een grote deuk opgelopen. Bouw dus nu een progressief verhaal, dat ook hen aanspreekt.
Een solidaire weg uit de crisis komt uit op een andere economie en samenleving, één die groener is en meer zekerheid biedt ook als je nu studeert, een gezin sticht of aan het begin van een carrière staat. Een solidaire weg betekent een hoger minimumloon, perspectief op een zekere baan, investeren in het geestelijk welzijn van jongeren, woningen voor starters en vooral: een duidelijk en integraal verhaal dat zich ook direct op jongeren richt. Samen houden we corona onder controle én samen bouwen we aan herstel.
