Jaarboek 1987

Redactie: Marnix Krop, Martin Ros, Saskia Stuiveling en Bart Tromp

--> download de pdf

Het Achtste jaarboek voor het democratisch socialisme duikt in de schoolstrijd, in de oudedagsvoorziening en in de publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie. P.Korver plaatst de breuk in de SDAP in 1909, waarbij prominenten als Gorter de partij verlieten, in het perspectief van de Groninger schoolmotie. Het partijcongres van 1902 sprak zich uit voor volledige gelijkstelling van openbaar en bijzonder onderwijs. Tegenstanders waarschuwden, dat dit zou kunnen leiden tot overvleugeling van het openbaar door het bijzonder onderwijs. De ontwikkeling geeft hen
op dat punt gelijk: was in 1902 twee derde van het lager onderwijs openbaar en een derde bijzonder, vijftig jaar later was de verhouding precies omgekeerd.

‘Trekken van Drees’ komt in een solide wettelijk kader met de totstandkoming van de eerste echte volksverzekering: de Algemene Ouderdomswet van 1957. Velema schetst in zijn bijdrage de bijna zeventigjarige voorgeschiedenis van deze ‘algemene uniforme uitkering als bodempensioen’. Een nauwelijks fraudegevoelige, elegante uitkering, ongeacht inkomen. Maar de kansen lijken te keren: met behulp van een nieuwe generatie socialisten wordt onze fraaiste sociale voorziening, pronkstuk van socialistisch minister Suurhoff, verminkt. Een pleidooi tegen de inkomenstoets.

Hilda Verwey-Jonker heeft destijds met haar proefschrift nog materiaal aangedragen voor de Noodwet-Drees en de Algemene Ouderdomswet. Nu zij zelf al zo’n kleine vijftien jaar AOW heeft, zet zij alle kennis en ervaring — opgedaan in een druk en gevarieerd leven — in voor de emancipatiebeweging van ouderen. Corrine Oudijk vat haar denkbeelden samen: machtsvorming door organisatie en vertegenwoordiging in bijvoorbeeld ziekenfonds, pensioenfonds en woningbouwcorporatie. Maar ook zelfhulp. En vooral: geen betutteling. Omstreden en boeiend zijn haar ideeën over bevolkingspolitiek: er zijn meer kinderen nodig.