Het is al vaak gezegd de laatste tijd: er zou sprake zijn van een ideologische leegte van links. Toch wil ik hier de stelling verdedigen dat er geen sprake is van een dergelijke leegte, in elk geval niet bij de sociaal-democratie, waarover ik het hier heb. Integendeel, veel van die verwijten van ideologische leegte hebben een hoog papegaaien- gehalte en vergelijken bovendien de huidige situatie met een sterk geïdealiseerd verleden, waardoor het heden er niet anders dan als verliezer uit kan komen. Er is wel veel in beweging, maar dat is iets anders dan leegte. En in die beweging is de sociaal-democratie bij uitstek toegesneden op toekomstige ontwikkelingen.