Jaarboek 1985

Redactie: Jan Bank, Paul Kalma, Martin Ros en Bart Tromp

--> download de pdf

Tegen de achtergrond van de naderende parlementsverkiezingen, die over de eventuele doorbraak van de Partij van de Arbeid naar een ‘40 procent-partij’ uitsluitsel moeten geven, wordt in dit jaarboek aandacht besteed aan de plaats van de PvdA in het naoorlogse politieke systeem. Andeweg en Hillebrand nemen een nooit gepubliceerde studie van Den Uyl uit 1951, ‘het eerste professionele verkiezingsonderzoek in ons land’, tot uitgangspunt voor een verkenning van de electorale lotgevallen van de PvdA sinds 1945. In aansluiting daarop gaat Anneke Visser in op de naoorlogse kabinetsformaties in ons land, waarbij de sociaal-democraten, althans na 1958, nogal eens buiten spel kwam en te staan. En dat, volgens
de auteur, niet alleen door andermans toedoen...

Madelon de Keizer belicht een hoofdstuk uit de geschiedenis van het ontstaan van de naoorlogse politieke verhoudingen in ons land. Hoe groot, vraagt zij zich af, was de invloed van Het Parool — in de oorlog als verzetsblad opgericht — op de
vorming van de PvdA in 1946? Daarbij komen onder andere de meningsverschillen ter sprake — bijvoorbeeld tussen Koos Vorrink en Parool-voorman Frans Goedhart — die al tijdens de bezetting ontstonden over de wijze, waarop de vooroorlogse partijpolitieke structuur doorbroken moest w orden.

Voorts in dit jaarboek, in de vorm van artikelen van Gerrits en Prak, aandacht voor de Socialistische Internationale van het interbellum , de SAI, die aan interne strijd over de houding tegenover het communisme ten onder ging, en voor de
opstelling van de Nederlandse sociaal-democratie tegenover een van de voor links meest traumatische gebeurtenissen in deze periode, de Spaanse burgeroorlog.

Het ‘profiel’ is deze keer gewijd aan George van den Bergh. Ralph Pans beschrijft leven en werk van deze vooraanstaande SDAP-er en hoogleraar staatsrecht.