Het voorstel om de gehele huursector te gaan reguleren legden we voor aan zo'n 25 huurders. We hebben deze huurders gevonden via oproepen op sociale media en door op straat mensen aan te spreken. We zijn expliciet op zoek gegaan naar huurders in de vrije sector (die is immers nu niet gereguleerd) en naar huurders die pas relatief kort in hun huidige woning wonen. De reden hiervoor is dat we ook nieuwsgierig waren of nieuwe huurders vaak tijdelijke huurcontracten hebben, en wat hun ervaringen daarmee zijn. Tijdelijke huurcontracten mogen pas op grote schaal worden aangeboden sinds enkele jaren en over hoe vaak tijdelijke huurcontracten voorkomen bestaan nog geen data. 

De groep geïnterviewden is niet representatief voor de 'gemiddelde' huurder, en is relatief jong en randstedelijk.

Man en vrouw, midden twintig, huurders in Utrecht centrum (west)

• ‘We moesten veel ‘makelaarskosten’ betalen, terwijl hij ons één keer 5 minuten had rondgeleid, dat was € 400 euro ofzo. Ik pakte mijn pinpas al, maar toen zeiden ze dat ze alleen contant geld accepteerden.’
• ‘De huisbaas hebben we pas veel later ontmoet. Echt een vreemde man, hij heeft maar twee ‘standen’. Hij is heel lief en joviaal, tot je iets van ‘m vraagt of er iets van onderhoud gedaan moet worden. Dan verandert hij direct in een agressieveling.’
• ‘Ik merk ook dat ik helemaal niet op zoek ben naar iets anders, ook omdat ik weet dat het waarschijnlijk nóg duurder is en ik geen zin heb in al die stress opnieuw.’
• ‘Maar ja, je snapt denk ik wel wat er gebeurt als ik huurverlaging probeer te krijgen. Die man wordt al gek als ik vraag of hij de cv-ketel wil onderhouden…’

Achtergrondinformatie: 

• Locatie: Centrum van Utrecht (West)
• Contracttype: jaarcontract
• Huurprijs € 1150 (inclusief)
• Maximale huurprijs volgens het woningwaarderingsstelsel: € 561 

Volledig interview

‘We huren nu bijna twee jaar dit appartement (in Utrecht-centrum-west). We moesten uit ons vorige huurhuis omdat de eigenaar het wilde opknappen en verkopen, geloof ik. Die maanden waren wel heel stressvol. We hebben ons ingeschreven op allerlei schimmige sites, waar je echt flink voor moet betalen om überhaupt het aanbod te zien en te kunnen reageren. Toen we hier uit werden genodigd voor een bezichtiging, waren we ook echt blij. Het appartement ligt aan een hele drukke straat, maar omdat we vrij hoog wonen hebben we daar niet zoveel last van.

Het was wel heel vaag hoe we ons contract moesten ondertekenen. De huisbaas, die we toen nog helemaal niet hadden ontmoet, had een makelaar ingehuurd om alles voor hem te regelen, maar dat leek allemaal erg amateuristisch. Toen we gingen tekenen, werden we ontvangen in een heel rommelig kamertje, waar duizenden papieren lagen en twee vrij jonge mannen werkten. Ik heb het wel even opgezocht via KvK, maar kon verder echt niets over dit ‘kantoor’ vinden.

We moesten ook veel ‘makelaarskosten’ betalen, terwijl hij ons één keer 5 minuten had rondgeleid, dat was € 400 euro ofzo. Ik pakte mijn pinpas al, maar toen zeiden ze dat ze alleen contant geld accepteerden. Toen zijn we het gaan pinnen. Kijk, je weet echt wel dat het allemaal vaag en waarschijnlijk illegaal is, maar je zit in een spagaat, want je wil ook gewoon ergens wonen en af zijn van al de stress.

De huisbaas hebben we pas veel later ontmoet. Echt een vreemde man, hij heeft maar twee ‘standen’. Hij is heel lief en joviaal, tot je iets van ‘m vraagt of er iets van onderhoud gedaan moet worden. Dan verandert hij direct in een agressieveling. Hij schreeuwt, probeert je alles zelf te laten betalen. Gelukkig zien we hem bijna nooit… De onderburen, met wie we goed contact hadden, hebben hun borg ook niet teruggekregen toen ze verhuisden, terwijl ze echt nooit iets kapot hebben gemaakt ofzo. De huisbaas bedacht allemaal vage redenen om ze niet terug te betalen. Ik ben van plan om als we gaan verhuizen de laatste maand huur niet meer te betalen, want ik weet zeker dat hij het bij ons ook gaat proberen.

We betalen dus € 1150 inclusief, maar het contract is heel gek. Er staat dat we maar € 800 euro aan kale huur betalen, en liefst € 350 euro aan ‘servicekosten’. Dat lijkt me niet heel logisch. Ik vermoed dat het een of andere truc van hem is om de belasting te drukken ofzo, maar ik heb eerlijk gezegd geen zin om me er echt in te verdiepen. Relatief valt die € 1150 nog mee als ik hoor wat collega’s en vrienden van ons betalen. We wonen vrij centraal en we hebben tenminste iets. Ik merk ook dat ik helemaal niet op zoek ben naar iets anders, ook omdat ik weet dat het waarschijnlijk nóg duurder is en ik geen zin heb in al die stress opnieuw.’

Na toetsing  van de woning aan het woningwaarderingsstelsel blijkt de woning 112 punten (maximale huur € 561)

‘Ja, ik had natuurlijk wel verwacht dat het veel minder zou zijn. Zelfs als die € 800 kale huur klopt – wat ik me niet kan voorstellen – is dat verschil wel groot. Maar ja, je snapt denk ik wel wat er gebeurt als ik huurverlaging probeer te krijgen. Die man wordt al gek als ik vraag of hij de cv-ketel wil onderhouden…

Dat gevoel van stress en machteloosheid en zo, ik vind het wel echt raar dat het zo moet. Waarom moet ik dat zelf voor elkaar boksen? Er stond hier ooit een team voor de deur dat huurders blijkbaar helpt, maar dan nog denk ik: helpen, en dan? Dan heb ik of enorme ruzie met een rare man die ik niet vertrouw, of ik heb straks geen woning meer. Dan moet ik een nieuwe woning zoeken, en waar kom ik dan terecht? Wéér bij iemand die het niet zo nauw neemt met de regels.’

Vrouw, 25 jaar, huurder in Leiden

• ‘Ik heb ook wel verhalen gehoord van mensen die het conflict wel zijn aangegaan met hun huurbaas, maar dat was heel stressvol en gaf veel gedoe. Als je veel moeite hebt om een woning te vinden dan heb je niet zin in een conflict over wat er uit het puntensysteem komt.’ 
• ‘De huurders voor ons betaalden € 600, wij betalen € 775. Volgens mij kregen die mensen ook huurtoeslag. Ik heb niet onderhandeld over de prijs omdat ik bang was dat ze moeilijk gingen doen.’ 
• ‘Ik heb voor deze nieuwe woning echt gezocht naar een huisbaas die me minimaal uitbuitte.’
• ‘Ik vind het raar dat huisbazen zelf illegale dingen doen met huurprijzen en ik hen daar op zou moeten wijzen. Dat ik € 720 aan bemiddelingskosten heb betaald in contanten is belachelijk.’

Achtergrondinformatie: 

• Locatie: Centrum van Leiden
• Contracttype: jaarcontract
• Huurprijs: € 775 exclusief 
• Prijs volgens het woningwaarderingsstelsel: € 555

Volledig interview

‘Ik woon met mijn vriend in een huurhuis in Leiden. Het huis staat vlak buiten het centrum en is rond 1900 gebouwd. Het huis heeft drie verdiepingen en wij huren daar één verdieping van. Ons appartement heeft een klein Frans balkonnetje, dat is erg leuk. 

We hebben het appartement via een tussenbureau gevonden. Dit bureau kende ik via een vriendinnetje die het op internet had gevonden. Ik heb uiteindelijk met een vrouw die daar werkte via Facebook contact gelegd omdat ik het gevoel had dat zij mensen zou kiezen die ze aardig vindt. 

In de eerste instantie kon ik het appartement krijgen waar mijn nicht woonde want zij ging eruit. Maar omdat mijn nichtje een conflict had met de huisbaas, mailde de huisbaas mij niet terug en een andere bezichtiging werd afgezegd omdat zij mijn nichtje was. Ik heb toen gezegd dat dit discriminatie is. Er zijn veel huisjesmelkers in hun systeem, waar je geen conflict mee moet krijgen. Mijn nicht had gerookt in het huis en had katten gehad. De borg werd niet alleen ingehouden, ook wilde de huiseigenaar nog eens € 10.000 extra op haar verhalen voor extra schade. Ze hebben foto’s gemaakt toen ze nog aan het verhuizen was en konden haar verwijten dat ze meubels had laten staan. 

In totaal heeft onze intensieve zoektocht wel acht maanden geduurd. Ik begon tijdens mijn studie al met zoeken. Overal stellen verhuurders extra voorwaarden aan je inkomen. Een garantstelling van onze ouders of studiefinanciering telde hierbij niet mee. Ik heb elke keer heel erg moeten benadrukken dat mijn vriend aan het solliciteren was en bijna een baan had. We hebben niet onze wensen bijgesteld want ik had wel al meteen realistische eisen. Een iets hogere huurprijs hadden we nog wel kunnen accepteren maar liever niet. We hebben veel huizen bezichtigd en veel slechte huizen gezien. Eigenlijk konden we het ons niet permitteren om kieskeurig te zijn maar we wisten dat we iets gingen vinden.  

We hebben een huurcontract voor een jaar. Volgens mij is het zo dat we na een jaar mogen opzeggen met een opzegtermijn van twee maanden. Ik weet niet of de huisbaas dat ook zomaar mag doen. Maar zij hebben volgens mij een langere opzegtermijn. Onze verhuurder is een loodgietersbedrijf, dat ook een paar woningen heeft. Voor mijn gevoel zit er hierdoor een soort ‘safety’ op, ik kan ze in ieder geval vinden. 

We betalen exclusief gas, licht en servicekosten € 775 per maand. Dat is voor 50 vierkante meter met een aparte slaapkamer, een plek voor bureautje, balkonnetje en een ligbad. Ze hebben wel de hoogste marge gegeven want de huurders voor ons betaalden € 600. Dat was nog sociale sector en volgens mij kregen die mensen ook huurtoeslag. Ik heb niet onderhandeld over de prijs omdat ik bang was dat ze moeilijk gingen doen. 

Bij mijn vorige huisbaas heb ik dingen gezien die niet zo leuk waren. Ik zat in een studentenkamer in Leiden van 17 vierkante meter, voor € 450. Ik had nadat ik de kamer kreeg zijn naam gegoogeld en vond een artikel waarin stond dat hij iemand had bedreigd nadat diegene had geklaagd over een te hoge huur. Mijn borg was tweemaal de huurprijs - wat echt belachelijk is voor een woning met grote lekkage- plekken. Ik heb wel onderhandeld over deze plekken maar veel neem je dan ook maar voor lief als je weet wat voor man het is. Ik heb voor deze nieuwe woning echt gezocht naar een huisbaas die me minimaal uitbuitte. We hebben daarnaast ook echt op alle vochtplekken, lichtknopjes en hoe het werd opgeleverd, gelet. 

 Of ik naar mijn huisbaas zou stappen als de huurcommissie middels het puntensysteem zou berekenen dat ik te veel betaal, weet ik niet. Het idee leeft bij huisbazen dat wanneer je akkoord gaat met het huren van de woning, je ook akkoord gaat met de prijs. Anders moet je de woning niet huren. Ik heb ook wel verhalen gehoord van mensen die het conflict wel zijn aangegaan, maar dat was heel stressvol en het gaf veel gedoe. Als je al veel moeite hebt gedaan om een woning te vinden, dan heb je niet zin in een conflict over wat er uit het puntensysteem komt.

Ik vind het huidige systeem krom. De band met je huisbaas is belangrijk, dus je kunt jezelf slecht beschermen. Een vriend had gedoe met de huisbaas en bij hem is zijn contract ontbonden. Hij kreeg dan wel een schadevergoeding, maar dan moet je wel je huis uit.

Het is ook raar dat je een contract kan tekenen dat nergens op slaat en wat wettelijk gezien niet klopt omdat de prijs veel te hoog is. Waarom moet ik dat als huurder weten, terwijl ik nul juridische kennis heb? Waarom doet de makelaar dat niet? Of de overheid bijvoorbeeld die de correctheid van de huurprijs controleert? Ik vind het raar dat huisbazen zelf illegale dingen doen met huurprijzen en ik hen daar op zou moeten wijzen. Dat ik € 720 aan bemiddelingskosten heb betaald in contanten is belachelijk.

De woning is volgens het woningwaarderingsstelsel 111 punten, dus met een maximale huur van € 555. Dat is een verschil van € 200 met wat ik nu betaal. Ik wil graag punten geven voor een balkon en een bad. Ook vind ik de manier waarop het huis wordt opgeleverd belangrijk: ligt er een vloer en is het al gewit. De vorm van de woonruimte en de invloed op de sfeer zou ik ook laten meetellen. De punten moeten ook gericht zijn op de kwaliteit; je kunt geen punten geven voor een kapotte vaatwasser.

Ik hoef voorlopig nog niks te kopen want dat lijkt me enorm stressvol, ook om alles te onderhouden. Zo lang huren betaalbaar blijft, blijf ik huren.’

Man 24 jaar, huurder in Leeuwarden

• ‘Ja, ik vind dat ik een redelijke prijs betaal, maar het mag best het streven zijn dat iedere student zo kan wonen als ik woon. Waarom zou een student veroordeeld moeten zijn tot een kleine kamer en het gebruik moeten maken van gemeenschappelijke ruimtes?’
• ‘Het zou goed zijn als het puntensysteem ook inkomensafhankelijk is, als jij € 4000 netto per maand krijgt dan mag je best wat meer per maand betalen maar een collega hiernaast werkt in de horeca en krijgt nog niet eens € 2000 per maand, dan zou je de helft van je loon kwijt zijn aan huur dat vind ik niet fair.’ 

Achtergrondinformatie: 

• Locatie: centrum van Leeuwarden 
• Contracttype: jaarcontract
• Huurprijs: € 650 (krijgt huurtoeslag en betaalt dan € 430) + servicekosten (gas, water, elektra) van € 250
• Prijs volgens het woningwaarderingsstelsel: € 735
• Eigen suggestie: ‘De verantwoordelijkheid van de handhaving van het puntensysteem moet bij de gemeente liggen want als huurder heb je geen poot om op te staan. Ze moeten vergunningen af kunnen nemen en deze jaarlijks vernieuwen of ze moeten het zo doen dat verhuurders de contracten moeten afleveren. En dan met een vergunning dat als je te veel servicekosten of niet aan puntensysteem houdt dan raakt verhuurder deze vergunning kwijt.’

Volledig interview: 

‘Waar ik woon zijn het officieel zelfstandige woningen waar veel studenten in wonen, maar we betalen vaak heel hoge servicekosten van € 250, en moeten nog steeds € 10 per keer betalen dat we een was willen draaien. In Leeuwarden zijn er überhaupt te weinig studentenwoningen en de kamers die ik online zag daarvoor betaal je voor 10 vierkante meter minstens € 400. Huurders vragen toch wel wat ze willen want voor jou zijn er zeker tien anderen. Buitenlandse studenten betalen bovendien sowieso nog meer dan de vraagprijs. 

Als je wil huren in de sociale huursector dan is de wachtrij ongeveer een jaar hier in Leeuwarden. Ik betaal zelf € 430 omdat ik huurtoeslag krijg, eigenlijk is de prijs € 650. Ik woon in het iets mindere deel van het centrum, het is wat rommeliger en ik zit naast een daklozenopvang. Dit was eigenlijk een voormalig verzorgingstehuis maar het is opgekocht en opgeknapt en er wonen nu een aantal oudere mensen, en dertigers en veertigers die starters zijn en ongeveer vijftig studenten - sommige met z’n tweeën. De verhuurder wilde het gemengd houden. 

Ik heb heel veel geluk gehad met het vinden van deze woning. Ik heb telkens internet afgezocht want wilde echt geen € 400 betalen voor kleine studentenkamer. Hier kan ik gewoon ademen, het huis heeft ook een hoog plafond. Ik kwam het tegen op internet en heb direct gereageerd. De zoon van de verhuurder gaf me een rondleiding en zei dat ze verbaasd waren want ze hadden al veertig aanmeldingen. Ik heb toen direct mijn moeder gebeld en die zei “teken maar” en toen had ik het gelukkig. Ik heb wel de hele zomervakantie in de stress gezeten omdat ik weinig van ze hoorde en vroeg me vaak af van ja krijg ik straks mijn appartement wel of niet?

Ik geloof dat mijn verhuurder een bedrijfje is. Ik heb goed contact met de verhuurder, het is echt een lieverd. We hadden vanochtend even geen warm water maar andere huurders hadden om 7 uur contact opgenomen en het was direct gerepareerd. Ook een keer toen mijn verwarming lekte kregen we direct de volgende dag nieuwe verwarming. We hebben ook samen vergaderingen over hoe het wonen bevalt, over dat we de ingang veiliger willen en er zijn postvakjes aangebracht. 

Ik hoor wel vaak van vrienden en kennissen dat het misgaat met verhuurders, dat gas, water en licht worden afgesloten zelfs al wordt de huur betaald. Ik heb nog niet gehoord dat deuren worden dichtgespijkerd of dat er poep tegen de deur wordt gesmeerd in Leeuwarden, nog geen verhalen zoals in Groningen waar heel veel verhalen rondgaan over huurbazen die mensen wegpesten.

Ik heb eerst een contract voor één jaar, daarna kan het verlengd worden voor onbepaalde tijd. Het is eerst op een jaar gezet want de huurbaas wil er beetje achter komen hoeveel het hem gaat kosten qua water, gas en elektra en hoeveel hij er dus aan verdient. Volgend jaar zou het goed kunnen dat, omdat iedereen inclusief betaalt en dus veel stookt, dat we dan meer moeten gaan betalen. 

Ik vind dat ik een redelijke prijs betaal maar het streven mag best zijn dat iedere student zo kan wonen. Als ik € 650 per maand zou moeten betalen zonder huurtoeslag, dan is het onmogelijk. Waarom zou een student veroordeeld moeten zijn tot een kleine kamer en gemeenschappelijke ruimtes’

Ik weet van het puntensysteem dat het gaat over dingen die je wel of niet in je kamer hebt en dat het bekijkt of je te veel betaalt. Het wordt alleen nergens gehandhaafd want voor jou tien anderen. Ik heb het zelf nooit getest, daar wel al tien keer over nagedacht om dit te doen maar ik denk dat ik onder de prijs kom die ik nu betaal. Er zijn heel veel goede dingen aan dit huis: een gemeenschappelijke tuin, een koelkast die wordt vervangen als deze kapot is, grote keuken alles voor mezelf en veel ruimte.’ 

Na toetsing  van de woning aan het woningwaarderingsstelsel blijkt dat de woning 149 punten krijgt, dus dat de maximale huur € 735 mag zijn. 

‘Ga dat puntensysteem veranderen want het is echt onzin dat je hier € 730 per maand zou moeten betalen! Kijk met je gezonde verstand naar wat mensen verdienen, dan ga je geen huur vragen van € 730. Het zou goed zijn als het inkomensafhankelijk is, als jij € 4000 netto per maand krijgt dan mag je best wat meer per maand betalen maar een collega hiernaast werkt in de horeca krijgt nog niet eens € 2000 per maand, dan zou je de helft van je loon kwijt zijn aan huur dat vind ik niet fair. 

De verantwoordelijkheid van de handhaving van het puntensysteem moet bij gemeente liggen want als huurder heb je geen poot om op te staan. Ze moeten vergunningen af kunnen nemen en deze jaarlijks vernieuwen of ze moeten het zo doen dat verhuurders de contracten moeten afleveren. En dan met een vergunning dat als je te veel servicekosten of niet aan puntensysteem houdt dan raakt verhuurder deze vergunning kwijt. 

Over het algemeen vind ik het puntensysteem wel goed. Het is een manier om te controleren of hoeveel je voor je kamer terecht is maar het mogen wel wat eerlijkere prijzen voor zelfstandige woning worden in het puntensysteem want nu is het teveel. 

Ik heb contract van een jaar als ik nu zou schreeuwen van dit en dat is niet goed, dan denkt mijn verhuurder ook van: ja die ben ik liever kwijt dan rijk. Dat geldt natuurlijk zo voor iedereen met tijdelijke huurcontracten en zeker studenten hebben altijd voor bepaalde periode een contract.

Een vriendin van mij is zelf heel klein en huurt een zolderkamer van een groot rijtjeshuis als kamer, maar volgens het puntensysteem mogen alleen vierkante meters waar je rechtop kan staan meetellen en dat kan op de helft van de kamer niet als je lang bent. Dat heeft ze aangekaart, maar verhuurder zei ‘flikker maar op’. Zij had ook maar een eenjarig contract dus kon niks doen. 

Voor het puntensysteem vind ik veiligheid denk ik ook heel belangrijk. Ik heb een zusje als ik soms zie wat voor mannen hier rondlopen dan is dat niet fijn. Er komt hier best wel wat verslaving en dakloosheid voor; een paar straten verderop zit dus een daklozenopvang. Laatst heb ik een zwerver de deur uit gegooid die fiets aan het jatten was. Kijk, ik kan mezelf wel verdedigen maar er zijn er ook genoeg die dat niet kunnen. De gemeente moet meer voor de veiligheid regelen, samen met verhuurder, ook dingen als een brandalarm. 

Verder vind ik de hoogte van het plafond, de vierkante meters van een kamer en het onderhoud van woonruimte belangrijk. Schoonmakers/onderhoud zijn denk ik ook punten waard. Nu heb je in het puntensysteem dat je extra punten krijgt voor tegeltjes boven de keuken, waar slaat dat op?! Ik snap niet dat je woonplezier groter wordt van extra tegels, dus waarom telt dat mee? Wat ik wel zinnig vind is dat deze woning geschikt is voor een mindervalide, maar waarom is een zwevend toilet of gemengde kraan zo belangrijk? 

Uiteindelijk zou ik ooit willen kopen. Kopen is goedkoper denk ik. Plus we gaan straks naar een samenleving waar steeds meer mensen zzp’er zijn en geen vast contract meer hebben. Als je dan ook nog eens gaat huren ben je heel kwetsbaar; dan moet je groot bedrag op blijven hoesten als je even uitvalt. Ik werk als freelancer voor een mediaplatform en in de kroeg. Ik bouw geen pensioen of vakantiegeld op, er is geen regeling bij ziekte, dus als ik mijn been breek en huur moet betalen zit ik met een probleem. 

Ook al zou je veel minder huur betalen en wordt kopen nog duurder, als je vastgoed hebt in Nederland is dat goed. Dikke kans dat het alleen maar stijgt in waarde. En mocht je in buitenland gaan werken dan kan je het altijd verhuren.’ 

Man, Harlingen, 28 jaar

• ‘Ik vind dat basale dingen niet in het puntensysteem hoeven, daar zou je niet op hoeven te controleren. Dingen als een douche, een keuken en gedeeld of niet gedeeld kun je nog bekijken. Voor mij is veiligheid heel belangrijk. De dochter van collega moest opeens weg van de brandweer want CV-ketel en leidingen waren te oud.’ 
• ‘Het is fijn dat ik in Harlingen zit en niet in Amsterdam. In een kleine gemeenschap gaat het gemoedelijker, mensen kennen elkaar en je merkt het wel, van hem moet je niet huren en zo.’
• ‘Wat de huurbaas volgend jaar gaat doen weet ik niet en ik heb maar een jaarcontract.’

Achtergrondinformatie: 

• Locatie: Harlingen centrum
• Contracttype: jaarcontract
• Huurprijs: € 558 per maand
• Prijs volgens het woningwaarderingsstelsel: € 903 per maand
• Eigen suggestie: ‘Wat mij het belangrijkste verbeterpunt lijkt is het puntensysteem loskoppelen van de WOZ-waarde. Woningen zijn onbetaalbaar door de verstoring van de markt. Buitenlandse beleggers kopen huizen op waardoor de huizenprijzen en WOZ-waarde omhoog gaat, waardoor ze opeens ook veel hogere huren mogen vragen.’

Volledig interview

‘Ik huur dit huis sinds 1 juli en heb daarvoor twee jaar gezocht naar een woning. Ik begon toen ik terugkwam uit Brussel en mezelf had ingeschreven bij de woningbouwvereniging, maar de wachtlijst was zo lang dat ik voordat ik dit ging huren eerst drie jaar bij mijn moeder moest wonen. Ik was de hele tijd op zoek maar er is niet veel particuliere huur hier in Harlingen, in ieder geval niet voor bedrag wat ik kan betalen. Er zijn wel huurhuizen die voor € 900/1000 verhuurd worden of gezinswoningen maar niet veel kleine middenhuurwoningenb. Ik betaal nu € 558 euro exclusief. 

Harlingen heeft weinig aanbod en doordat er veel sloop is voor nieuwbouw zijn er ook de hele tijd verschuiving in het aanbod van woningen. Het is mij gelukt uiteindelijk via Facebook iets te vinden omdat ik de eerste was die reageerde. Ik heb ook wel gekeken naar koopwoningen en dat valt op zich wel mee, je hebt voor € 120.000 al wat, maar daar moest vaak zoveel aan gebeuren. Ik had wel gekocht als ik er veel aan had moeten doen maar het wel potentie had en ik er door het te verbouwen nog een mooi slaatje uit had kunnen slaan.

Ik huur dit bij een particuliere verhuurder. Hij doet dit voor de eerste keer. Dat scheelt denk ik omdat het toch ook voor hem een beetje pionieren is. Op de keuken na heb ik alles zelf gedaan. Ik heb de vloer gelegd en alles geverfd.

Ons contact is goed. Je komt wel dingen tegen in de woning waar iets mee is, maar als ik dan met hem bel dan lost hij het wel op. Ik ben het ook eens met de prijs die ik betaal. Zeker omdat ik midden in centrum zit en ruim 50 vierkante meter heb. De huur is aan de lage kant, maar voor hem is het ook nieuw. Wat hij volgend jaar gaat doen weet ik niet en ik heb maar een tijdelijke jaarcontract.

Dit was ook wel een bewuste keuze van mij want ik weet niet wat er gaat gebeuren. Ik krijg een nieuwe baan met een beter salaris dus ik zou ergens anders naar kunnen kijken, maar tegelijkertijd zou ik hier zo maar twee jaar in kunnen blijven als de huurprijs niet omhoog gaat. Het is reëel dat het omhoog gaat maar hoeveel weet ik niet, dat is afwachten. 

Ik zou niet veel meer betalen, maar een grens dat is lastig te geven, 10% meer betekent een huur van € 70 meer. Nu heb ik goed contact, dus dat is een gesprek dat ik aan moet gaan. Je moet wel binnen het redelijke blijven vind ik. Ik heb alles zelf gedaan aan de woning, maar je moet hem vertrouwen op zijn woord. Het is fijn dat je in Harlingen zit en niet in Amsterdam. In een kleine gemeenschap gaat het gemoedelijker, je merkt het wel: van hem moet je niet huren of zo.

Ik heb niet naar het puntensysteem gekeken, dat kan ik nog wel eens gaan doen. Maar nee, ik vind dat ik een redelijke prijs betaal. Het is een afweging die ik zelf al gemaakt heb, ik woonde al heel lang thuis bij mijn moeder.  Dan wil je er wel uit, dan is de prijs wel minder belangrijk je kunt het betalen waarom het dan niet gewoon doen? Als jij dan zegt “Ik wil over de prijs onderhandelen”, dan heeft ie nog twintig anderen. 

Ik ken hier ook andere mensen, jonge moeders met een kind. Als die hun huurwoning uit moeten hebben ze weinig keus. Die moeten meteen iets anders hebben. Dan betaal je die prijs gewoon al kan je die niet betalen. Al die woningen worden aangepakt voor duurzaamheid en dat geeft heel veel verschuivingen, zonder dat er nieuwe mensen bij kunnen komen. Corporaties bouwen vaak alleen in Leeuwarden, want daar krijgen ze korting, in de rest van Friesland bouwen ze niet of heel weinig.’

Na toetsing  van de woning aan het woningwaarderingsstelsel blijkt de woning 154 punten waard te zijn en blijkt de maximale huurprijs die gevraagd mag worden dus € 903,22 te zijn. 

‘Ik zou dat nooit betalen. Nee absoluut niet, dan ben ik de helft van mijn inkomen kwijt aan huur. Helemaal als dat nog eens exclusief is, dat is gewoon niet te doen. In die zin verbaast het me wel zo’n hoge huurprijs. 

Wat mij het belangrijkste verbeterpunt lijkt is het puntensysteem loskoppelen van de WOZ waarde. Woningen zijn onbetaalbaar door verstoring van de markt. Buitenlandse beleggers kopen huizen op, waardoor de huizenprijzen en WOZ-waarde omhoog gaat, waardoor ze opeens ook veel hogere huren mogen vragen. Aan de andere kant: toen ik in Amsterdam ging wonen, werkte het puntensysteem heel mooi door lage WOZ-waarde, goed om pandjesbazen aan te pakken. Meer loskoppelen van WOZ-waarde. Maar er mag wel verschil zijn tussen Harlingen en Amsterdam.

Je zou, mijn inziens, huurcorporaties de vrijheid kunnen geven voor verhuren van middenhuurwoningen. Zij kunnen wel bouwen voor die groepen, voor huren van € 600 tot 1000 euro. Dat is voor mij middenhuur maar je hebt natuurlijk lage en hoge middenhuur. Hangt er wel vanaf of de gemeente sterk genoeg is om afspraken te maken met ontwikkelaars. Niet dat iedereen woningen gaat bouwen met een huur van € 700 en dat dan opeens huur omhooggaat naar € 1000. 

Je moet ervoor zorgen dat huurder beschermd wordt zodra ze iets hebben aangekaart bij de huurbaas. Bezit is hier echter heel heilig. De invoering van een verhuurdersvergunning is belangrijk want alles valt en staat met controle, hoe ga je dat doen, als iemand daaromheen werkt, wie gaat daar iets van zeggen? De ambtenaren, de overheid? Wie gaat dat doen?

Ik vind dat basale dingen niet in het puntensysteem hoeven, daar zou je niet op hoeven te controleren. Dingen als een douche, een keuken en gedeeld of niet gedeeld kun je nog bekijken. Voor mij is veiligheid heel belangrijk. De dochter van collega moest opeens weg van de brandweer want CV-ketel en leidingen waren te oud.

Wat wel mee mag tellen is bijvoorbeeld de locatie, die vind ik belangrijk. Ik zit in het centrum, dat is heel goed en wil ik best extra voor betalen. En dat ik alles zelf kon doen is ook fijn, ik kon zelf veel inrichten. Het huis had nieuwe ramen, is goed geïsoleerd, dat is fijn.’ 

Vrouw, 26 jaar, huurt samen met partner (38 jaar) en twee kinderen in Leeuwarden

• ‘Zelfs al zou huren veel goedkoper zijn dan willen we eigenlijk nog steeds kopen.’
• ‘Een probleem vind ik de eisen in een huurcontract die worden gesteld aan je inkomen. Dat dat drie keer meer moet zijn dan de huur. Dat was bij ons zo. Als je alleen bent of gaat scheiden is dat echt onmogelijk als je niet rijk bent, en voor iets anders (sociale huur) moet je dus vijf jaar op een wachtlijst staan.’ 
• ‘Ik vind het heel belangrijk en fijn dat wij een compleet nieuwe badkamer hebben, dat vind ik wel veel punten waard, maar telt dat dus niet mee dan? En onze keuken is ruim dertig jaar oud dat vind ik dan weer niks, maar dat wordt dus niet echt meegerekend in een lagere prijs?’ 

Achtergrondinformatie: 

• Locatie: Leeuwarden, buitenwijk
• Contracttype: vast huurcontract
• Huurprijs: € 800 per maand
• Prijs volgens het woningwaarderingsstelsel: € 750 per maand
• Eigen suggestie: verbied extra eisen aan inkomen in huurcontract 

Volledig interview

‘We wonen nu ongeveer drie jaar in rijtjeshuis in een wijk met voornamelijk vrijstaande huizen in een buitenwijk van Leeuwarden. Ons huis wordt verhuurd door een bedrijfje dat in Friesland meer huizen verhuurt, maar het is € 800 dus dat valt wel mee denk ik. Al is het natuurlijk wel zo dat wij met z’n tweeën de huur betalen. Als ik alleen zou zijn zou ik het sowieso niet kunnen betalen want je moet drie keer de huur verdienen om het te mogen huren. 

We hebben het gevonden door een makelaar, het was niet heel lastig om iets te vinden zo. We wilden geen onderhuur want dan heb je geen zekerheid dat je er kan blijven, dat gebeurt hier wel veel, maar bij de makelaar weet je dat je er kan blijven voor langer. Het is ook een groot bedrijf, dan vertrouw ik ook meer dat die je er niet uit gaan pesten. 

Ik weet niks van het puntensysteem maar dacht eerst dat dit alleen voor sociale huurwoningen gold. Volgens mij hebben we het wel eens uitgerekend, want verderop in de straat zijn er huizen voor € 160.000 verkocht en wij zouden dan € 300 hypotheek hebben, dus dat is een groot verschil met onze huur. Ze zeggen dan natuurlijk voor de huur krijg je ook het onderhoud, maar eigenlijk gaat er nooit iets kapot en kleine vervangingen moet je toch sowieso zelf doen dus dat vind ik ook niet echt ergens op slaan’.

Na toetsing  van de woning aan het woningwaarderingsstelsel blijkt de woning 147 punten waard te zijn (maximaal € 750). 

‘Ik vind het puntensysteem wel erg vaag en onduidelijk wat meetelt en waarom. Ik vind het bijvoorbeeld heel belangrijk en fijn dat wij een compleet nieuwe badkamer hebben, dat vind ik wel veel punten waard, maar telt dat dus niet mee dan? En onze keuken is ruim dertig jaar oud dat vind ik dan weer niks, maar dat wordt dus niet echt meegerekend in een lagere prijs? Een grote tuin en ruimte in je huis vind ik ook wel van waard. 

Ons huis is 143 vierkante meter, heeft twee etages, een grote berging en drie grote slaapkamers dus we zijn ook wel erg tevreden. We hebben ook een hele grote tuin. Toch zijn we al wel een tijdje op zoek om te kopen want dat is toch een investering, het wordt van jou, je betaalt ook minder maar we willen nog iets groters en het liefste vrijstaand en dat kan niet met huren. Dus ja, zelfs al zou huren veel goedkoper zijn dan willen we eigenlijk nog steeds kopen. 

Heel veel van mijn vrienden hebben recentelijk ook een huis gekocht. Hier blijven mensen toch bij hun ouders wonen tot na hun diploma en als ze gaan werken dan gaan ze eigenlijk direct iets zoeken om te kopen. Ik weet wel dat er veel mensen in de buurt huren, maar eigenlijk weet ik van niemand van hen dat ze problemen hebben. Dat soort verhalen ken ik niet in mijn directe omgeving maar spelen volgens mij sowieso meer bij studentenkamers?

Ik weet niet of de overheid meer moet handhaven. Soms zijn de huren wel echt te hoog en slaat het nergens op. Als je als bedrijf huizen opkoopt en gaat verhuren dan moet dat kunnen en mag je zelf weten wat je er voor vraagt, want mensen moeten uiteindelijk zelf beslissen of ze willen betalen of niet. Maar de overheid moet dan wel meer goede kwaliteit sociale huurwoningen bouwen want dat is nu in Leeuwarden echt veel te weinig, dat zie je overal met de wachtrij enzo. 

Een groter probleem vind ik eigenlijk de eisen in een huurcontract die worden gesteld aan je inkomen. Dat dat drie keer meer moet zijn dan de huur hebben wij dus. Als je alleen bent of gaat scheiden is dat echt onmogelijk als je niet rijk bent, en voor iets anders (sociale huur) moet je dus vijf jaar op een wachtlijst.’ 

Vrouw, 24, alleenstaand, wonend in Zwolle

• ‘Over de huur onderhandelen, ja, dat is niet handig want dan was hij echt nooit meer langsgekomen om mij te helpen -  zeker omdat ik nu al zoveel moeite moest doen. En hij was al onaardig, onvriendelijk, behandelde me als dom wicht, als ik dan naar die huurcommissie was gegaan dan moest ik er misschien uit of dan ging hij er op andere manier voor extra kosten zorgen.’
• ‘Ze zochten wel een rustig koppel met stabiele baan en inkomen maar we hebben dus gelogen dat we een koppel waren terwijl we maar gewoon vrienden zijn.’
• ‘Wat het heel lastig maakt als je met het minimumloon iets wil huren, is dat verhuurders altijd om een voorschot vragen van € 900 en je moet ook nog twee keer de huurprijs verdienen en mijn ouders moeten garant staan.’ 

Achtergrondinformatie: 

• Locatie: Zwolle, buitenwijk
• Contracttype: huurcontract voor een jaar
• Huurprijs: € 900 per maand
• Maximale prijs volgens het woningwaardersstelsel: € 670
• Eigen suggestie: meer bouwen voor lage inkomens en verbieden extra eisen inkomen

Volledig interview

‘Ik woon net buiten de rand van het centrum van Zwolle in een appartement op een woonboot waar nog drie appartementen zitten. Ik huur het samen met een vriend en we betalen samen € 900 per maand inclusief, maar we moeten wel nog zelf extra betalen voor een internetabonnement. Dit appartement is denk ik bijna 45 vierkante meter met twee slaapkamers, die van mij is de kleinste en dan nog een woonkamer met een keukentje.

We hadden ons gratis ingeschreven bij een aantal makelaars die woningen verhuren. Ik had ook al een tijdje naar studentenwoningen gekeken maar ik ben dus eigenlijk geen student meer en had me ook ingeschreven bij de gemeente voor een huurwoning, maar die wachtrij was echt veel te lang en ik had nu iets nodig. De gemeente had ook iets van spoedwoningen maar daar kwamen dan 150 reacties op en daar had ik nooit geluk bij. 

We hebben een huurcontract voor een jaar, wat ergens ook wel wat druk geeft vanwege werk. Ik werk in een restaurant fulltime maar soms is er minder werk en dan wordt het lastig. Ik heb ook al in de Primark, coffeeshop en bowlingbaan gewerkt maar dat waren ook nulurencontracten. Meestal verdien ik zo’n € 1500 tot € 1700 per maand. Wat het heel lastig maakt als je met het minimumloon iets wil huren, is dat verhuurders altijd om een voorschot vragen van € 900 en je moet ook nog twee keer de huurprijs verdienen en mijn ouders moeten garant staan. 

Bij de andere huurhuizen die ik vond zochten ze ook wel specifieke mensen zoals rustige koppels en beetje hoogopgeleide mensen misschien. Maar toen ik hier eenmaal had gereageerd was het binnen paar weken geregeld. Ze zochten wel een rustig koppel met stabiele baan en inkomen maar we hebben dus gelogen dat we een koppel waren terwijl we maar gewoon vrienden zijn. We zeiden dat we al twee jaar een relatie hadden enzo. 

We hebben niet veel contact met onze verhuurder. Meestal bel ik eerst dan nog appje en dan voicemail. Het is lastig om hem te bereiken, terwijl als buurman belt het dan direct veel sneller gaat. Maar ik denk ook dat hij een beetje een hekel heeft aan vrouwen, dat is mijn gevoel tenminste. Als ik iets nodig heb dan duurt het echt eeuwig en doet hij heel moeilijk.

Met kerst  had ik bijvoorbeeld twee ovens aangezet en daardoor was de stroom uitgevallen. Toen had hij geen tijd om het te repareren zei hij. Toen had mijn buurman gebeld en het werd toen direct gefixt. Als ik bel dan zegt hij van ‘je hebt ergens aan een knopje gedraaid wat je niet snapt en daardoor werkt het niet’, terwijl ik nergens had aangezeten. 

Ik vind de huurprijs wel een beetje veel. Voor de locatie snap ik het wel maar wat je er voor krijgt qua ruimte en hoe het er uitzag toen het werd opgeleverd, is het veel te veel, maar ja het was particuliere huurder en je moet wel want je moet gewoon een woning, en andere mensen willen het toch ook wel dus onderhandelen kan sowieso niet. En qua werk wou ik niet te ver wonen want ik werk soms tot best wel laat en het is niet veilig als ik nog lang naar huis moet lopen. Qua afstand is dit wel dichtbij en goed. 

Het puntensysteem of de huurcommissie ken ik niet. Gaat dat per jaar en krijg je zoveel punten dat je op een wachtrij omhoog gaat? Ik heb me hier nooit echt in verdiept maar als je zegt dat ze je contract controleren kunnen dan vind ik dat wel interessant. Maar ja, ik denk dat als ik geld zou terug kunnen vragen, dat niet handig is om te doen, want dan was de huurbaas echt nooit meer langsgekomen om mij te helpen zeker. 

Of je kan onderhandelen over je huur en naar die commissie kunt gaan hangt volgens mij af van de huurbaas. Als je beetje contact hebt met huurbaas misschien kan het dan, maar als het al niet zo makkelijk is tussen jullie en je gaat dan gezeik maken dan krijg je er alleen maar problemen mee. De huurbaas was al onaardig en onvriendelijk en behandelde me als een dom wicht, als ik dan naar die commissie was gegaan dan moest ik er misschien uit of dan ging hij er op andere manier voor extra kosten zorgen.

Ik vind dat overheid iets kan doen, maar ze moeten dingen anders doen, ze bouwen hier heel veel huurhuizen maar allemaal met een huur van € 1100 of meer en dan moet je meerdere mensen hebben want wij hebben een laag inkomen, minimumloon en kunnen dat nooit betalen anders. Ze moeten meer bouwen van kleine nette appartementen voor één of twee mensen. Ze bouwen nu alleen voor mensen met hoog loon en je moet voor deze huurhuizen € 2500 per maand verdienen, dat red je niet met € 1500 tot € 1700 per maand en een onzeker contract en meerdere baantjes waarvan sommige een nulurencontract zijn. En je moet altijd twee keer de huurprijs verdienen om te mogen huren, dan kan het echt niet. 

Wat ik belangrijk vind zijn dingen als een nette douche en dat de WC los van de douche is. Wij hadden dit niet want bij ons was de WC in één ruimte met het bad en de douche. Dat is dat niet fijn. De locatie vind ik ook belangrijk. Wat ook belangrijk is, is de keuken en de vloer. Ik moest zelf een vloer leggen en dat is raar. Ook vind ik het belangrijk of de ramen open en dicht kunnen. Ik hed maar drie ramen die open kunnen. 

Man, 30, Amsterdam-Noord

• ‘Alhoewel er meer argumenten waren voor mijn besluit om parttime te gaan studeren, was het behoud van mijn woning wel een erg belangrijke reden. Het is financieel heel gunstig om hier zo lang mogelijk te blijven zitten en de voorwaarde daarvoor is dat ik studeer.’
• ‘Betaalbaarheid is eigenlijk het enige punt wat ik belangrijk vind voor een woning. Al die andere eisen kan je eigenlijk toch helemaal niet stellen.’
• ‘Een heel belangrijk punt is volgens mij dat de huurbaas de huur elk jaar met 5% omhoog kan doen en dat ook vaak doet. Dit geeft super veel onzekerheid, want het betekent dat je een woning die je misschien nu kan betalen over een paar jaar niet kan betalen.’

Achtergrondinformatie: 

• Locatie: Amsterdam-Noord
• Contracttype: doorlopend studentencontract (eindigt een halfjaar na afstuderen)
• Huurprijs: € 550 per maand

Volledig interview

‘Ik woon in Amsterdam Noord vlak achter het pontje in een oude volksbuurt uit de jaren dertig. Het is een benedenwoning met drie kamers en een tuin met schuurtje. Het plan was eerst om de gehele wijk te slopen en er nieuwbouw neer te zetten maar daar waren veel protesten tegen dus nu wordt het gerenoveerd en over twee jaar ben ik aan de beurt.

Ik woon hier nu twee jaar en betaal € 550 per maand voor een volwaardig appartement. Ik kan bovendien één kamer verhuren dus eigenlijk zijn de daadwerkelijke woonlasten nog lager. Het heeft wel een kleine badkamer en ik slaap in de woonkamer. Ik heb het gevonden via Studentenwoningweb, waar toen ook nog sociale huurhuizen werden aangeboden. Dat ik hiervoor in aanmerking kwam, is wel één van de voordelen dat ik extreem lang studeer en dus al zes jaar stond ingeschreven.

Hiervoor heb ik bij een hospita in een soort studio op zolder gewoond en daarna woonde ik vijf jaar anti-kraak bij een woningbouwvereniging die bezig was met renovaties. De woningmarkt was toen nog echt heel anders in mijn beleving.

Als je toen € 550 voor een studentenkamer betaalde vond iedereen dat best veel geld. Omdat ik echter met een van mijn beste vrienden ging samenwonen en we het met z’n tweeën betaalden, was die huur niet zo’n probleem. Was toch maar € 250. Als je nu op een feestje vertelt dat je een kamer of zelfs appartement voor € 350 per maand huurt dan kijkt iedereen je met open mond aan van ‘daar moet toch iets mis mee zijn’.

Dat de woningmarkt toen heel anders was blijkt ook wel uit het feit dat ik de woning gekregen heb. Ik stond namelijk op de achtste plek van de lijst en op de kijkdag liepen er dus allemaal mensen rond die het huis hadden kunnen krijgen maar het allemaal hebben afgewezen. Moet je nagaan, dat zou nu ondenkbaar zijn voor een huis met drie kamers, een tuin, op 5 minuten van het pondje naar Centraal Station, in een upcoming wijk en dat voor € 550 per maand.

Ik vind de woning heel fijn. Ja dat pondje is voornamelijk in je beleving af en toe flink balen als de pond al weggaat in de nacht en je moet wachten. Maar het is dus maar vijf minuten fietsen van de pond en woon vlakbij het nieuwe metrostation Noorderpark dus eigenlijk woon ik centraler dan in West en heb niet alle drukte.

Ik ben ervan overtuigd dat hoe gunstiger je eigen woonsituatie is en hoe groter de sprong naar een andere situatie, des te lastiger is het om afscheid te nemen. Mijn woonlasten zouden verdubbelen als ik zou verhuizen. Ik zou minimaal € 1200 betalen en waarschijnlijk ook nog heel ruimte moeten inleveren.

Alhoewel er meer argumenten waren voor mijn besluit om parttime te gaan studeren, was het behoud van mijn woning wel een erg belangrijke reden. Het is financieel heel gunstig om hier zo lang mogelijk te blijven zitten en de voorwaarde daarvoor is dat ik studeer. Ik ben ook al over de tienjaar grens van studeren heen dus ik moet sowieso alles terugbetalen, dus er is ook geen extra stimulans meer om snel af te studeren, eerder een tegen stimulans want dan zou ik mijn woning uitmoeten.

Door mijn lage woonlasten kan ik wel sparen, maar ik spaar gewoon om te sparen en niet specifiek om later iets te kunnen kopen. Want ook al zou ik fulltime gaan werken en ik heb nu echt geen slecht salaris, dan kan ik zelfs in Amsterdam Nieuw West geen woning kopen. Ook het vinden van een vrije sector huurwoning is eigenlijk onmogelijk omdat er daar allemaal inkomenseisen aan vastzitten. Kijk, als ik nou wist wat volgende stap zou zijn, als ik wist dat het perspectief gaat veranderen, dan maak je plannen voor de toekomst. Maar nu is plan zo lang mogelijk blijven zitten omdat ik anders de stad uit moet. En dat wil ik niet want heel m’n sociale leven en m’n professionele netwerk bevindt zich hier.

Ik heb er geen vertrouwen dat ik iets kan vinden in Amsterdam. Als ik over twee jaar klaar ben met studeren misschien, maar wie weet hoe het leven er dan voorstaat. Daar heb ik nu geen concreet beeld van. Zelfs met een goed inkomen en goed netwerk is er momenteel geen zicht op een fatsoenlijke betaalbare woning. Een vriend van me woont op IJburg en moet al € 1200 betalen.

Betaalbaarheid is eigenlijk het enige punt wat ik belangrijk vind voor een woning. Al die andere eisen kan je eigenlijk toch helemaal niet stellen. Als ik nou een budget van € 1700 per maand zou hebben, dan zou je misschien wat kritischer kunnen gaan kijken. Maar nu moet je al blij zijn als je iets vindt voor € 1200 en zelfs dan kan je niet sparen om ooit te kunnen kopen.

Een heel belangrijk punt is volgens mij dat de huurbaas de huur elk jaar met 5% omhoog kan doen en dat ook vaak doet. Dit geeft super veel onzekerheid, want het betekent dat je een woning die je misschien nu kan betalen over een paar jaar niet kan betalen. Dit zie ik ook bij vrienden, hun loon stijgt niet zo snel als de huren dus binnen vijf jaar wordt woning waar je nu misschien goed in woont te duur, dus dan weet je dat je er maximaal vier jaar kan blijven zitten.

Die onzekerheid of je er lang kan blijven wonen zorgt ervoor dat je bijvoorbeeld nu al denkt of je de vloerbedekking gaat veranderen omdat je er over twee jaar misschien toch uitgaat. Dat is de belangrijkste motivatie om te kopen, want dat het goedkoper is dat zal wel, maar het is met name de zekerheid dat je er kunt blijven wonen voor een langere periode.

De vrije sector is nu gewoon echt een slechte deal, zelf voor alleen een kleine studio betaal je soms al minimaal € 1200 en als je op een gegeven moment 36 jaar bent wil je ook een aparte kamer hebben en niet die tijdelijkheid van je woning. Als ik € 1100 zou betalen maar ik weet dat dat tien jaar zo blijft, zonder voortdurende huurstijging dan is dat goed voor mij. Dan weet ik dat ik een woning heb waar ik tien jaar kan blijven wonen en dan kan ik hechten aan de buurt. Ik ben nu ook wel gehecht aan Amsterdam Noord, niet per se alleen de buurt, maar het gehele stadsdeel en als je een nieuwe huurwoning moet vinden dan heb je weinig luxe om te kiezen waar je wilt wonen. Je moet gewoon iets goedkoops vinden of dat nu in Zuid of West is, je bent aan de Goden overgeleverd. 

Als ik nu ga zoeken dan heb ik drie jaar de tijd om iets te vinden en dan komt er sowieso wel iets voorbij wat goed is en wat ik kan betalen. Maar het punt is dat als ik nu zou gaan zoeken ik weg moet en € 600 meer moet betalen in een woning die ik niet kan delen. Dus mijn plan is om zo kort mogelijk voordat ik er echt weg moet, dat is ongeveer een half jaar na mijn afstuderen, iets anders te gaan zoeken. Maar dan moet je en heb je niets te kiezen, dus dat is een dilemma.

Naar mijn mening zou je de overgang van studentenkamers naar iets anders makkelijker moeten maken door een tussenfase. Een logische overstap zou bijvoorbeeld een studio voor zo’n € 650 tot € 700 zijn, dat wil ik wel betalen zelfs al is het een kleinere ruimte maar dan is de sprong financieel minder groot dan dat die nu is.

Ik weet niet hoe het puntensysteem er precies uit ziet. Volgens mij ligt er veel nadruk op vierkante meters terwijl ik de WOZ-waarde een slecht ding vind. Wanneer een wijk namelijk gentrificeert en de woningen meer waard worden dan ontstaat er een zelfversterkend effect en stijgen de prijzen te snel.

Een vriend van mij huurt een vrije sector woning. Hij is verpleegkundige en woont met twee anderen samen. Zij betalen de volle prijs en daar schrok ik toen wel van omdat alles oud is in huis. Het voelt toch gek om € 1600 te betalen voor sociale woningbouw. 

De locatie en vierkante meters vind ik wel de belangrijkste componenten die moeten meetellen in het bepalen van de huurprijs. En duurzaamheid zou ook zwaar moeten wegen in het puntensysteem want mijn huis is slecht geïsoleerd en het zou goed zijn als mijn huurbaas een prikkel krijgt om te verduurzamen en isoleren. Als de huisbaas ervoor zorgt dat je vijftig euro per maand kan besparen op energie dan is dat goed. Ook zijn de tuin en het balkon belangrijk maar het mag niet belangrijker zijn dan nu. De locatie mag belangrijk zijn, maar de waarde mag niet via de WOZ-waarde worden berekend, 

Ik zou het puntensysteem helemaal doortrekken en ook heel veel huizen bij bouwen. Vooral veel  meer twee-kamerappartementen omdat er veel alleenstaande woningen zoeken.’ 

Man 25, Groningen 

• ‘Ik denk dat niemand een keuze heeft want er is zoveel vraag naar kamers dat iedereen alles wel accepteert.’
• ‘De enige reden dat deze verhuurder zoveel huur vraagt is omdat ze dan verwachten dat ik daar huurtoeslag voor aanvraag.’
• ‘Ik heb nu een onbeperkt contract en dat vind ik wel heel erg belangrijk, zeker na wat er bij mijn vorige huis gebeurde. Ik kan het nu veel meer inrichten zoals ik wil, en heb ook dingen fundamenteel veranderd, zoals grote versieren en een muur schilderen. Ik heb hier mijn eigen plek van gemaakt omdat ik wist dat ik er kon blijven voor langer dan een jaar.’
• ‘Dat ik volgens het puntensysteem maar € 450 huur mag betalen, dan snap ik er dus niks van want waarom mag je dan wel huurtoeslag aanvragen?’

Achtergrondinformatie: 

• Locatie: Groningen
• Contracttype: doorlopend huurcontract
• Huurprijs € 770 (inclusief gas/elektra/internet)
• Maximale huurprijs volgens het woningwaarderingsstelsel: € 450

Volledig interview

‘Ik woon nu ongeveer een half jaar in een ruime studio in de binnenstad van Groningen. Het is in een appartementencomplex met zeven anderen in een rustige straat die uitkomt op een drukke winkelstraat. De gangen van het gebouw zijn wel heel vies omdat niemand iets opruimt en ook omdat de verhuurder niets geregeld heeft.

Wie precies de eigenaar is weet ik niet maar volgens mijn buren is het een particulier met een bedrijfje dat veel woningen verhuurt. Ik heb deze woning via het internet gevonden en heb eigenlijk alles met de vorige bewoner geregeld en geen contact gehad met de eigenlijke verhuurder.

Mijn vorige studentenkamer was een zolderkamer dat wel goed was, maar ik dacht dat ik daar tot 1 december kon blijven wonen. Omdat de communicatie met de verhuurder heel vaag was bleek toen opeens dat het maar tot half november was en moest ik binnen een paar weken iets nieuws vinden. Uiteindelijk heb ik vier dagen voordat ik eruit moest iets gevonden en ben ik de dag daarna verhuisd.

Ik begon misschien wel iets te laat met zoeken, maar denk dat het niet veel had uitgemaakt. Het zoeken is heel stressvol en ik had weinig opties. Het voelde alsof ik me tevreden moest stellen met alles wat maar een dak had. Deze kamer is misschien niet ideaal want het heeft weinig licht, maar het is niet alsof ik het een hele slechte keuze vind. Ik was ook wel heel snel tevreden. Ik denk dat niemand een keuze heeft want er is zoveel vraag naar kamers dat iedereen alles wel accepteert. Ik zit wel op een goede locatie dus dat heb ik mee’.

Naast de locatie en dat het groot is vind ik het ook chill dat ik een eigen balkonnetje heb. Maar dat ik weinig licht binnen krijgt is wel vervelend want dat verandert wel de gehele kamer. Het is toch soms wel donker en als het bijvoorbeeld regent dan word je alleen wakker van de wekker en tijd en niet van het licht van buiten.

Inclusief alles betaal ik € 770 huur per maand. Dat is dan inclusief gas en water, maar ook € 80 aan onderhoudskosten en internet. Doordat ik huurtoeslag krijg betaal ik gelukkig maar € 420 euro huur, anders had ik hier niet kunnen wonen. Ik weet niet hoeveel de meeste van mijn vrienden precies betalen, maar weet wel dat het heel lastig is om iets in Groningen te vinden. De meeste van mijn vrienden zijn internationale studenten en voor die groep is het nog lastiger. Maar we hebben het er niet veel over want een kamer zoeken is geen leuk onderwerp.

Ik weet van vrienden dat ook mensen die niet studeren geen huurhuis kunnen vinden. Een goede vriend van me die heeft bijvoorbeeld MBO gedaan en heeft nu twee tijdelijke baantjes en woont al jaren in Drachten omdat hij niet in Leeuwarden of Groningen een sociale huurwoning kan krijgen. Die voelen zich dan heel machteloos en zijn ook wel vaak gefrustreerd en boos dat voor hun gevoel migranten dan wel een woning krijgen.

Ik vind dat de huur die ik betaal nu redelijk is, maar zonder huurtoeslag is het echt belachelijk. Als je vergelijkt met grote studentenkamer zoals de zolderkamer die ik had, daar betaalde ik € 400 per maand voor zonder huurtoeslag. De enige reden dat deze verhuurder die € 350 euro extra vraagt is omdat ze dan verwachten dat ik daar huurtoeslag voor aanvraag. Deze studio heeft wel een eigen toilet en keukentje maar deze zijn echt geen € 350 extra waard. Het is natuurlijk groter dan studentenkamer en wel een eigen huurhuis, maar ik vind dat de prijs hooguit rond de € 550 zou mogen zijn om eerlijk te zijn. Het is ook wel toevallig dat de huurprijs precies op de rand zit van op welk bedrag je als huurder een huurtoeslag mag aanvragen.

Ik heb nu een onbeperkt contract en dat vind ik wel heel erg belangrijk, zeker na wat er bij mijn vorige huis gebeurde. Nu ben ik niet gebonden aan een termijn dat ik hier kan wonen en is het wat meer flexibel voor m’n gevoel. Ik kan het nu veel meer inrichten zoals ik wil, en heb ook dingen fundamenteel veranderd, zoals grote versieren en een muur schilderen. Ik heb hier mijn eigen plek van gemaakt omdat ik wist dat ik er kon blijven voor langer dan een jaar.

Je kan je met zo’n tijdelijk contract nooit thuis voelen en er zijn echt heel veel mensen die van huis naar huis gaan omdat ze zo’n tijdelijk contract hebben. Dat is heel raar gevoel dat je van één plek naar andere gaat zonder iets op te bouwen. Je bent altijd de datum waarop je eruit moet aan het berekenen en bent voortdurend aan het aftellen en berekenen over hoelang je er nog kan wonen. Voelt alsof je in luchtledige zit.

Ik denk dat je je door een tijdelijk contract ook veel minder gaat binden aan de kamer, wijk, het wonen in de stad zelf. Je huis is dan een slaapplek in plaats van jouw huis en ook contact met je buren ofzo is dan toch beetje nutteloos. Toch wil ik wel liever blijven huren want kopen is wat teveel gebonden aan één huis en plek. Maar ik wil dan wel huren voor langere tijd zodat je dus vrijheid hebt in wat je doet met je huis. 

Het idee van kopen is voornamelijk chill om het idee dat je alles kan veranderen aan je huis, maar het is voor ons, onze generatie, toch onmogelijk om te kopen dus eigenlijk maakt het niet zoveel uit om er over na te denken. Maar zelfs als ik erover nadenk dan voelt kopen wel als een hele grote stap. Dus ik blijf liever huren, kopen is soort van finale stap in je leven. Ik denk dat ik als ik klaar ben met studeren naar studio’s moet zoeken, of ga samenwonen met mensen of vrienden, maar dat hangt ook van je situatie af. 

Dat ik volgens het puntensysteem maar 500 euro huur mag betalen, dan snap ik er dus niks van want waarom mag je dan wel huurtoeslag aanvragen? Het lijkt me een goed idee om het puntensysteem voor alle huurhuizen in te voeren want het geeft huurders veel zekerheid en houvast als ze problemen krijgen met de verhuurders. Er moet echt meer duidelijkheid komen voor huurders in wat voor rechten je hebt en hoe je iets kan inbrengen tegen je verhuurder. Er moet niet alleen voor Nederlandse mensen maar ook internationale mensen meer informatie komen, ook internationale mensen moeten worden ondersteund. Dat puntensysteem alleen al veel duidelijker maken en overal invoeren is al grote stap want dan kun je zien hoeveel het huurhuis waard is en dan krijg je een betere inschatting van je huurbaas. 

Ik denk dat als je het wil verbeteren dat dat zou betekenen dat het liberale systeem aangepakt moet worden en er veel meer regels en controle moet komen en dat bezitters niet meer alleen de macht hebben over hoe zo’n contract eruit ziet. Met tijdelijk contract kunnen ze de gehele tijd mensen recyclen en dan doe je ook als huurder minder moeite om je situatie aan te passen want je accepteert de tijdelijkheid. Dus die tijdelijke contracten moeten weg denk ik. 

Punten die ik belangrijk vind in een huis zijn de grootte en vorm van de ruimte, de hoogte van plafond, of er veel licht is en veel ramen. Dat laatste is niet een dealbreaker, maar vind het chill als je een goede keuken hebt. 

Ik heb dat puntensysteem wel eens bekeken afgelopen maand maar snap dat systeem niet. Er zijn veel dingen die punten krijgen zonder dat het iets oplevert voor de huurder, dus je moet meer kijken naar wat huurder wil bij de punten vind ik. Moet meer transparantie komen want ik snap er niks van waarom iets iets waard is. Waarom is er een verschil in gebruik hangend en staand toilet? 

Vrouw, midden 20, huurt samen met haar vriendin grote zolderwoning in centrum Leiden

• ‘Bij die woningen moest je met z’n tweeën bijna vier en halve keer de huur per maand opbrengen en dat is met een huur van € 800 euro niet realistisch.’
• ‘Ik zou zeggen dat er meer moet worden gereguleerd bij de vorming van contracten en dat specifiek de praktijk moeten stoppen dat ze huurders vragen om een aantal keren de huur te kunnen betalen met je inkomen. Want hierdoor zijn veel aangeboden woningen helemaal geen starterswoningen en dat is niet eerlijk.’

Achtergrondinformatie: 

• Locatie: Leiden
• Contracttype: huurcontract voor een jaar, dat is verlengd
• Huurprijs € 850 per maand
• Maximale huurprijs volgens het woningwaarderingsstelsel: €

Volledig interview

‘Ik woon nu samen met mijn vriendin die nog studeert in een particulier huurhuis in het centrum van Leiden. We wonen er nu bijna anderhalf jaar en zijn verhuisd kort nadat ik begon met mijn PhD. Het is een heel mooie ruime zolderwoning, zo’n 65 meter groot en we betalen € 850 euro huur per maand.

Ik woonde initieel in een studentenwoning maar omdat ik een PhD doe in een andere gemeente mocht ik niet in die studentenwoning blijven wonen. Toen zijn we begonnen met zoeken. Eerst keken we vooral naar standaard dingen die voorbij kwamen en bij bijvoorbeeld DUO als woningen voor starters werden geadverteerd. Maar bij die woningen moest je met z’n tweeën bijna vier en halve keer de huur per maand opbrengen en dat is met een huur van € 800 euro niet realistisch. Daarom zijn we via minder officiële wegen gaan kijken op internet en Facebook en toen hebben we vrij snel iets gevonden.

Onze huisbaas is de bewoner van de woning onder ons en hij heeft volgens mij niet nog meer woningen die hij verhuurt. Aan ene kant is het prettig dat hij dus mijn buurman is, je huisbaas is om de hoek en je kunt ook aanbellen als er iets is. Aan andere kant is het ook vervelend soms. We hebben een dakterras dat kijkt uit op binnenplaats, je zit heel dicht op elkaar maar je wil ook wat afstand hebben.

We moesten alleen aantonen dat we op basis van ons salaris de woning konden betalen en er zaten geen extra eisen aan. Het is niet de allerliefste man die we ooit hebben gekend maar hij is prima hoor want als er echt iets is kunnen we wel iets regelen.

We hebben een eenjarig huurcontract maar dat is de vorige keer zonder vragen verlengd en de huur is toen niet omhoog gegaan. Als de huur omhoog zou gaan zou ik wel achter mijn oren krabben en zou ik met mijn huurbaas willen overleggen over waarom de huur omhoog is gegaan. Het moet wel realistisch blijven; als de huur omhoog zou gaan dan zou dat wel een probleem worden. 

Ik vind dat we op zich wel een redelijke prijs betalen. Het is wel veel voor elke maand, maar als je kijkt naar andere woningen in het centrum dan valt het mee. We wonen echt op een hele mooie plek dus daar betaal je, mijn inziens, ook voor. Waar ik blij mee ben is dat we veel licht in huis hebben en we hebben het voordeel van een zolderkamer dat het dak heel hoog is, bijna vier en halve meter, en dat de aflopende wanden niet helemaal naar beneden gaan en dus niet belemmeren. Het is ook een echt karakteristiek monumentaal pand.

Nu zitten we echt heel lekker, dus ik weet niet wat onze volgende stap is. Dat ligt aan situatie als mijn vriendin gaat werken misschien naar een huurhuis dat groter is, al is dat eigenlijk niet voordelig en is het misschien beter om dan te kopen. Maar dat wordt een heel gedoe met het regelen van een hypotheek en of dat kan met onze studieschuld en dergelijke. Ik maakte me over mijn studieschuld vrij veel zorgen en probeer nu veel te sparen zodat ik het kan afbetalen. Nu denk ik dat het wel goed komt, maar het blijft een groot bedrag je denkt toch snel van ‘gaat het nog wat worden’. 

Ik zou zeggen dat er meer moet worden gereguleerd bij de vorming van contracten en dat specifiek de praktijk moeten stoppen dat ze huurders vragen om een aantal keren de huur te kunnen betalen met je inkomen. Want hierdoor zijn veel aangeboden woningen helemaal geen starterswoningen en dat is niet eerlijk. Je moet bij particulier huren geluk hebben en wij hadden geluk maar dat gebeurt niet vaak.

Als ik veel meer zou moeten betalen dan toegestaan dan zou ik dat niet prettig vinden, maar als je fijn woont en geen problemen met de huurbaas hebt moet je je soms maar inschikken want het is niet makkelijk om iets te vinden. Als je naar eigen inziens niet zoveel betaalt dat je het niet kan opbrengen dan is dat prima.’ 

Vrouw, huurt samen met twee vriendinnen woning in Utrecht

• ‘Voordat wij dit appartement gingen huren woonden er hier een paar jongens in het huis en die zijn er toen ook met hetzelfde excuus uitgezet.’
• ‘Het is € 500 euro per maand voor een kamer van 10 vierkante meter. We hebben wel een goede keuken en woonkamer, maar je weet dat je te veel betaalt. Omdat het hier zo lastig is iets te vinden ga je er maar in mee.’
• ‘We zouden een jaarcontract krijgen en dat zou dan overgaan in een contract voor onbepaalde tijd. Dat had hij mondeling beloofd of hij praatte altijd op zo’n manier dat we dachten dat dat zou gaan gebeuren. Daar reken je op dus we gingen het huis extra goed opknappen want dat was een soort investering omdat we dachten dat we er nog wel even zouden zitten. Toen kregen we dus plotseling een mailtje dat hij het huurcontract vroegtijdig wilde gaan beëindigen.’

Achtergrondinformatie: 

• Locatie: Centrum van Utrecht
• Contracttype: jaarcontract (huur is al opgezegd)
• Huurprijs € 1500 inclusief
• Maximale huurprijs volgens het woningwaarderingsstelsel: € 950

Volledig interview

‘We wonen hier sinds afgelopen juni maar hebben kort geleden te horen gekregen dat we er aankomende juni uit moeten. Zogenaamd omdat hij zelf in het huis wil gaan wonen. We huren een appartement in een jaren zestig flat met twee woonlagen in Utrecht Oost. Het is een prima flat en een hele leuke buurt dus we wilden hier wel blijven wonen.

Hiervoor huurde ik ook een kamer in een huis van dezelfde huisbaas, maar dat stond vanaf dat we begonnen met huren te koop dus wisten we dat we eruit moesten. Hij heeft volgens mij zeker vier of meerdere woningen die hij verkoopt. Ik vind het heel lastig om hem in te schatten. Voordat wij dit appartement gingen huren woonden er hier een paar jongens in het huis en die zijn er toen ook met hetzelfde excuus uitgezet. We hebben het er ook wel over hem gehad en hem verteld dat het begrijpelijk is dat wij twijfels hebben bij zijn verhaal.

Voordat we het contract gingen tekenen hebben we het eerst ook goed doorgelezen en we hebben wat veranderingen gemaakt in het contract van dingen die niet kloppen. Er stond dat er geen laminaat mocht worden gelegd en er stonden paar rare dingen in over het onderhoud dat volgens het contract onze verantwoordelijkheid was. Mijn ouders heb ik er naar laten kijken en ook een oom die jurist is heeft er naar gekeken voor ik het ondertekende. Het is € 500 euro per maand voor een kamer van 10 vierkante meter. We hebben wel een goede keuken en woonkamer, maar je weet dat je te veel betaalt. Omdat het hier zo lastig is iets te vinden ga je er maar in mee.

Het is gewoon heel lastig hier iets te vinden. Er zijn veel te weinig kamers voor studenten in Utrecht dus je begint met hospiteren en dat word je meestal niet. Ik sta nu ook twee en half jaar ingeschreven bij SSH, de studentenhuisvesting, en ook bij de sociale woningbouw, maar heb hier nog steeds niks van gehoord. Ik kom uit Friesland en begon met studeren toen ik 18 was en had nog nooit in Utrecht gewoond, dus het is dan veel lastiger ergens uitgekozen te worden om te hospiteren. We zijn nu ook op zoek naar nieuw huis maar dat is heel lastig maar misschien is er een kans dat de ouders van mijn huisgenoot iets willen kopen in Utrecht dan zit je niet meer met zo’n vage huisbaas.

We hadden vorige week een gaslek; ik rook voordat ik wegging gas en toen is hij meteen hiernaartoe gekomen. Misschien zouden dat soort dingen anders gaan als ik problemen zou maken bij mijn huisbaas. Daarom zou ik dat niet snel doen. Misschien zou hij dan minder stappen ondernemen om het huis beter te maken want het was eerst best wel een bouwval en hij heeft wel de nieuwe vloeren en keuken betaald.   

Of ik naar de huurcommissie zou gaan hangt denk ik dan sowieso af van om hoeveel geld het zou gaan. Ik weet niet, ik heb een beetje het gevoel dat ik zelf dat contract heb ondertekend, ik heb de keuze gemaakt en heb ook niet gezocht naar iets goedkopers. Maar het is wel dubbel.

Ik vind dat er meer gebouwd moet worden voor studenten en starters en dat er moet worden gekeken naar hoe de wachttijden zijn bij studentenhuisvesting en sociale huur. Ik heb nu dezelfde wachttijd als iemand die Zeist woont terwijl ik uit Friesland kwam om te studeren en dus wel echt iets moest hebben om te wonen. Maar ik denk eigenlijk dat als je gaat kijken naar de huurprijzen dat het dan lastiger wordt want veel mensen die ik ken hebben geen officieel huurcontract. En aan de ene kant is het fijn als prijs laag is maar dan moet je wel heel streng gaan controleren en misschien kan dat niet.  

Ik heb sowieso een kamer nodig dus dan kost het maar zoveel, je hebt niet een keuze. Ik denk dat de prijs alleen maar hoger wordt in de toekomst en als ik straks afgestudeerd ben dan wordt het nog erger. Voor particulieren maakt het niet uit of je studeert of niet dus mensen blijven hangen in deze huizen nadat ze klaar zijn met studeren omdat ze misschien leuke huisgenoten hebben, of het is gezellig of je kan niets vinden wat beter is. Ik heb het nu best wel chill en voel me hier thuis en zou hier graag blijven zitten. In Utrecht heb je ook geen keuze want je kan niet zomaar iets vinden.

We zouden een jaarcontract krijgen en dat zou dan overgaan in een contract voor onbepaalde tijd. Dat had hij mondeling beloofd of hij praatte altijd op zo’n manier dat we dachten dat dat zou gaan gebeuren. Je gaat er dan vanuit dat je langer kan blijven zitten op deze plek. Daar reken je op dus we gingen het huis extra goed opknappen want dat was een soort investering omdat we dachten dat we er nog wel even zouden zitten. 

Toen kregen we dus plotseling een mailtje dat hij het huurcontract vroegtijdig wilde gaan beëindigen. We hebben hem toen gemaild met de vraag of hij in gesprek wilde over de vraag waarom we het huis uit moesten en hij deed daar heel moeilijk over. We hadden toen wel iets afgesproken maar toen had hij plots afgezegd. We hebben hem toen een mailtje teruggestuurd en hem gezegd dat hij dat niet kon maken. Toen is hij nog wel langsgekomen en hebben we hem verteld dat we heel veel werk in het huis gestoken hadden en toen wilde hij uiteindelijk de vloer wel betalen en beloofde hij dat hij iets anders zou vinden voor ons maar dat is niet gelukt en nu moeten we er nog steeds wel gewoon uit. Hij heeft de machtspositie namelijk. 

Twee mannen, midden twintig, huren in Utrecht centrum

• ‘Tja, de prijs, € 1400 inclusief, is natuurlijk flink, dat weten we zelf ook wel. We hebben één slaapkamer, een ruime woonkamer met ingebouwde keuken, badkamer, apart toilet en een mooi balkon. In totaal ongeveer 65 m2.’
• ‘Als dat puntensysteem voor alle huurwoningen wordt ingevoerd, lijkt het me wel echt belangrijk dat je de handhaving ervan niet aan huurders overlaat. Dan verandert er denk ik niets, iedereen zoekt een woning en is al lang blij als ie iets heeft.’

Achtergrondinformatie: 

• Locatie: Centrum van Utrecht
• Contracttype: jaarcontract, voor de vierde keer verlengd (?)
• Huurprijs € 1250 exclusief
• Maximale huurprijs volgens het woningwaarderingsstelsel: € 870

Volledig interview

‘Wij wonen nu bijna vier jaar samen in een huurappartement hier in het centrum van Utrecht. We hebben echt geluk gehad, want we hebben het via-via kunnen regelen. Een voormalige collega van me woonde er met zijn vriendin. Toen zij een huis kochten is het ons ‘onderhands’ aangebonden, we hoefden er eigenlijk niets voor te doen. Ik was best goed bevriend met die collega, en was al vaker in het appartement geweest, dus ik had er een goed beeld van. Vooral de plek midden in het centrum sprak ons allebei erg aan, alles is op loopafstand: het station, leuke plekken, maar ook een fatsoenlijke supermarkt en zo, echt ideaal.

In plaats van dat we lang op zoek geweest zijn, was het bij ons dus eigenlijk andersom: het appartement werd ons informeel aangeboden: of we niet al op zoeken waren naar een plek om samen te gaan wonen – het is namelijk het eerste huis waarin we samenwonen. We waren allebei eigenlijk meteen enthousiast omdat we zo goed als klaar waren met studeren en toe waren aan een nieuwe stap.

Tja, de prijs, € 1400 inclusief, is natuurlijk flink, dat weten we zelf ook wel. We hebben één slaapkamer, een ruime woonkamer met ingebouwde keuken, badkamer, apart toilet en een mooi balkon. In totaal ongeveer 65 m2. Het ziet er allemaal goed uit, is goed onderhouden, maar je betaalt hier natuurlijk vooral voor de locatie.

We werken allebei fulltime en kunnen het goed betalen, maar af en toe sta je wel even stil bij het feit dat je elke maand allebei € 700 ‘weggooit’: je investeert niet in jezelf. We zijn nu eigenlijk net begonnen voorzichtig te kijken naar huizen, maar omdat we allebei nog steeds graag in het centrum van Utrecht willen wonen, is dat behoorlijk prijzig. Sparen is gezien de hoge huur ook niet zo makkelijk, je moet echt keuzes maken. Vorig jaar hebben we eigenlijk nog een behoorlijk deel van ons spaargeld aan mooie reizen uitgegeven. Als we echt willen kopen, moeten we anders gaan leven om meer te sparen.

De huisbaas is een aardige vent. We hebben hem maar een paar keer gezien in vier jaar tijd. Het contract wordt eigenlijk steeds verlengd, tot nu toe zonder huurverhoging, dat dan ook wel. Volgens mij heeft hij veel panden in de binnenstad, de keren dat ik hem spreek moet ik eerst echt uitleggen om welk huis het gaat voordat hij het zich herinnert. Bijzonder.'

Na toetsing  van de woning aan het woningwaarderingsstelsel blijkt de woning 170 punten waard te zijn (maximale huur 870)

'Ja, volgens mij betalen we nu volgens ons contract € 1250 aan kale huur. Dat is wel een flink verschil, maar we wilden dit zelf gewoon graag. Ik schrik er wel van dat de waarde van het huis hier al flink in meegewogen is. Ik wilde zeggen: het verschil komt vast doordat deze locatie zo gewild is, maar dat telt dus al voor meer dan een derde van de hele puntenopbouw. Het voelt een beetje dubbel. Ik ben blij met deze woning en misschien zelfs ook wel een beetje dat de prijs zorgt dat er toch iets minder concurrentie is, misschien. Dat klinkt misschien een beetje fout. Aan de andere kant, zeker nu we voorzichtig naar koophuizen aan het kijken zijn en je echt soms nadenkt over de prijs, is het wel echt veel geld voor een dak boven je hoofd.

Als dat puntensysteem voor alle huurwoningen wordt ingevoerd, lijkt het me wel echt belangrijk dat je de handhaving ervan niet aan huurders overlaat. Dan verandert er denk ik niets, iedereen zoekt een woning en is al lang blij als ie iets heeft. Ik snap ook veel elementen echt niet, dat je punten krijgt voor een wc haha, dat is toch raar? Ik vind het trouwens wel juist logisch dat de woningwaarde er in zit, want anders is een appartement in Kanaleneiland gewoon hetzelfde waard als hier in het centrum, en dat zou denk ik ook niet werken toch?’

Man, 27, huurt in Den Haag, gaat verhuizen naar Utrecht

Achtergrondinformatie: 

• Locatie: Den Haag en zoekend naar een woning in Utrecht
• Contracttype: tijdelijk contract
• Huurprijs € 800

Volledig interview

‘Ik ben 27 en ik ga vandaag de huur opzeggen omdat ik ga samenwonen met mijn vriendin in Utrecht. Momenteel woon ik met twee vrienden in Den Haag. In 2016 ben ik met deze twee vrienden op zoek gegaan naar deze woning. We zochten iets in een straal van vijftien minuten fietsen naar het centrum en vonden uiteindelijk deze woning via een makelaar. Het is een ruim appartement en we betalen zo’n € 1000 euro waarvan € 800 euro huur en € 200 onderhoud. We zijn heel gelukkig met de prijs en realiseren ons dat we geluk hebben gehad. De verhuurder stelde wel een zware inkomenseis: voor studenten zonder vaste baan was deze woning geen optie geweest. 

Het huis heeft aan één kant dubbel glas en aan de andere kant glas in lood maar daar zitten gaten in waardoor het heel erg tocht. We hebben dit al een aantal keer aangekaart maar de huisbaas wil er niks mee doen. Op zich vind ik dat niet erg omdat het contact heel makkelijk en informeel is, het appartement verder in orde, en we hebben nooit een huurverhoging gehad. Ook kunnen we gewoon de loodgieter bellen als er iets stuk is, dan wordt de rekening naar de huisbaas gestuurd. Om deze redenen ben je geneigd om niet te gaan klagen over grote renovaties. 

Op dit moment zoek ik naar een woning in Utrecht, samen met mijn vriendin. We hebben allebei een heel goed inkomen en zijn bereid om € 1400 euro te betalen. We willen een balkon of een tuin, twee slaapkamers en het moet enigszins centraal liggen. We willen allebei geen louche zaken en een helder contract. We hebben echt veel moeite om iets te vinden omdat de voorraad heel erg beperkt is. Bovendien moeten we echt heel veel informatie opgeven. Verhuurders willen alles weten om de risico’s zoveel mogelijk af te schuiven op de huurders: onze achtergrond, inkomens en waar we werken. 

Ik zou op zich wel willen kopen maar alleen als ik dat samen kan doen met mijn vriendin. Kopen is immers goedkoper en je bouwt kapitaal op. Voor kopen is het alleen nu nog te vroeg, we moeten eerst kijken of het samen werkt. Huren is daarom de beste oplossing. 

Ik denk dat het belangrijk is om het aanbod te gaan vergroten: uiteindelijk gaat alles om vraag en aanbod. Elke oplossing gaat te weinig impact hebben als het aanbod te klein is. De woningvoorraad moet omhoog en de snelheid van bouwen moet ook omhoog. Bovendien bepaalt uiteindelijk de grondwaarde de waarde van het huis. Dat betekent dat de plek waar je woont de ongelijkheidsmachine is. Ik zie een pachtconstructie voor me waarbij mensen meer betalen naar waarde van de grond. Als je hele dure grond hebt en die waarde komt voort uit gemeentelijke of andere voorzieningen, dan moet je er meer voor betalen. Ook vind ik dat gemeenten meer grond in bezit moeten nemen. Ik ben voor meer volkshuisvesting en minder woningbeleid.’

Man en vrouw, Amsterdam Watergraafsmeer, 

• ‘Ik denk dat je bovendien de huurbazen keihard moet aanpakken en dat moet collectief gebeuren. Ik voel niet de behoefte om dat alleen te doen. Ik heb geen angst, maar het gaat wel om je huis dus je hebt geen zin om met dit verhaal in de krant te komen omdat je geen gedoe wil. Ik woon prima in mijn huis, heb leuke buren en een leuke wijk en wil daar blijven wonen. De huur is belachelijk hoog, maar liever dit dan op straat of geen huis, ik wil dus liever geen ruzie met de huurbaas.’

Achtergrondinformatie: 

• Locatie: Amsterdam Watergraafsmeer
• Contracttype: Doorlopend contract
• Huurprijs €
• Maximale huurprijs 1300 volgens het woningwaarderingsstelsel: € 1250
• Eigen suggestie: Loskoppelen WOZ-waarde van puntensysteem

Volledig interview 

‘We wonen in Watergraafsmeer in een appartement met drie verdiepingen op de tweede verdieping. We hebben ongeveer 60 vierkante meter maar met een mooi ruim balkon dat goed op de zon staat. Het is prima om hier met z’n tweeën te wonen aangezien we net uit onze studie kwamen.

Nadat we bijna klaar waren met onze studie zijn we eerst gaan ‘proef’ samenwonen in de woning van mijn vriendin haar zus. Ik woonde eerst in een container en mijn vriendin had na haar master in Berlijn een tijdje bij haar zus gewoond. Toen deze ging samenwonen in Utrecht konden wij dus in haar woning voor een jaar met een legaal onderhuur contract.

We zijn toen eigenlijk direct nadat duidelijk werd dat haar zus in Utrecht zou blijven wonen gaan zoeken en hebben dat een geheel jaar geprobeerd. We wilden eigenlijk de huurwoning van haar zus overnemen, maar het bedrijf dat de belangen behartigde van de eigenaar wilde dat niet. De eigenaar was namelijk van plan het huis op te gaan knappen zodat hij er ook meer huur voor kon vragen en wij moesten er dus sowieso uit. Ze boden wel aan dat we na drie of vier maanden renovatie er misschien weer terug in konden, maar we moesten dan ook een woning hebben en ze hadden al aangekondigd dat de huur flink omhoog ging want de vorige huur was sociale huur en er moest veel achterstallig onderhoud gebeuren. Het was terecht dat hij dat ging opknappen.

Ze boden ons toen een woning vlak om de hoek aan en dat is nu ons huidige huis. Het onderhoud van deze woning was veel beter en er waren bijvoorbeeld afzuigkappen in de badkamer en douche en een betere keuken.

We betalen nu € 1390 en hebben een contract voor onbepaalde tijd. Ik heb ook goed gekeken dat er niet iets raars in het contract staat over dat we na een jaar weg moeten. Er staat wel in dat de huur wordt verhoogd maar dat dat maar met € 50 per jaar kan, dus we weten dat wel vrij zeker en hebben niet straks opeens € 100 huurverhoging.

Die angstverhalen van plotselinge huurverhogingen ken ik namelijk ook wel. We wisten dat we nu wel de hoofdprijs gingen betalen, maar zijn nog altijd bang dat het nog meer kan worden. We zijn wel bezig met de vraag hoeveel het van ons inkomen opneemt. We zijn nog op vakantie geweest dit jaar en we kunnen alles in het leven doen wat we willen. Misschien kunnen niet naar Bali voor zes weken, maar als je niet goede baan hebt dan is überhaupt op vakantie gaan misschien al heel lastig.

Ik heb geen illusie over de huisbaas dat hij er iets geeft om de mensen aan wie ze verhuren. Het geld innen gaat soepel, maar als we ze nodig hebben dan is het plots lastig. Er is één uur per dag dat je die tusseninstantie kan bereiken en toen wij een keer belden over een wespennest toen zeiden ze alleen dat dat ons probleem was. Dat staat dan ook wel ergens in de huurvoorwaarden, maar de toon en houding die is zo ‘zoek het zelf maar lekker uit’, en bel de gemeente maar. Dat is niet prettig. Ze hebben wel eens een elektricien langs gestuurd en dat was prima, maar vriendelijkheid is ver te zoeken en ze doen alleen wat ze moeten doen.

Toen wij contract moesten gaan tekenen twijfelden of we het huis zouden nemen of niet. We konden nog een half jaar het huis van haar zus onderhuren en dat was toen nog omdat het sociale huur was een lage huur terwijl we bij ons nieuwe huis destijds € 1200 zouden gaan betalen. Maar we hebben daar uiteindelijk wel voor gekozen omdat we dan zekerheid hadden dat we daar voor een langere periode konden wonen. We hebben toen wel gezegd dat we de huur veel te hoog vonden, maar toen zeiden ze heel duidelijk tegen ons van ‘graag of niet’ en ze zeiden dat er ‘zoveel mensen die hier willen wonen dat er voor ons tien anderen zijn’, dat was hun houding.

Wij hebben wel getwijfeld of we naar de naar huurcommissie zouden stappen. Mensen in onze omgeving raadden dat ook aan. Maar doordat WOZ-waarde toen al zo hoog was - inmiddels is die bijna verdubbeld - had dat helemaal geen zin omdat dat het hele puntenstelsel opvulde. We hadden natuurlijk wel op andere dingen punten gekregen zoals op het balkon of de oppervlakte, maar door WOZ-waarde zou ons puntenaantal door het dak gaan. De WOZ-waarde was toen we het begonnen te huren 180.000 euro en is nu ruim 3 ton. Het was volgens ons toen niet waard er achteraan te gaan en we dachten ook: ‘we hebben in ieder geval een huis en kunnen het betalen’. We hadden ook geen zin in het gehele juridische traject, ook omdat het kansloos zou zijn.  

Ik denk dat dit specifieke probleem van de WOZ-waarde die zo uit balans is wel iets is wat in Amsterdam en de grote steden uniek is en alleen hier speelt. Mijn woning is prima, het is een leuke woning maar dat het een WOZ-waarde heeft van drieënhalve ton, dat is niet normaal. Dat is zoveel als de dikke gezinswoning van mijn ouders.

Als die WOZ-waarde zo erg drukt op het puntensysteem dan maak ik mij geen illusie over een oplossing. Ik zou daarom ervoor pleiten dat de WOZ-waarde niet meetelt bij het puntensysteem. Wat mij betreft moet er daarnaar gekeken worden. Mijn lekenredenatie is dat het zo erg drukt op het puntensysteem dat woningen hier sowieso boven de grens uitkomen. Als je geen badkamer hebt dan past het puntensysteem misschien, maar als je een normale woning hebt dan is de WOZ-waarde in grote steden heel hoog.

Ik denk dat je bovendien de huurbazen keihard moet aanpakken en dat moet collectief gebeuren. Ik voel niet de behoefte om dat alleen te doen. Ik heb geen angst, maar het gaat wel om je huis dus je hebt geen zin om met dit verhaal in de krant te komen omdat je geen gedoe wil. Ik woon prima in mijn huis, heb leuke buren en een leuke wijk en wil daar blijven wonen. De huur is belachelijk hoog, maar liever dit dan op straat of geen huis, ik wil dus liever geen ruzie met de huurbaas.

Ik hoop dat de wet wordt aangepast. Ik ben erg geïntreseerd in de initiatieven in Berlijn, ik weet daar niet genoeg van maar ze gaan daar een huurverhoging afdwingen en ik denk dat de politiek hier ook wat mee kan. Ik heb geen medelijden met de gasten die dit verhuren, ze maken dikke winst en hebben weinig onderhoud.

Je kan natuurlijk denken: ‘verhuis gewoon’, en collega’s uit andere steden vragen ook waarom we niet gewoon verhuizen. Maar we zijn getogen in Amsterdam, mijn vriendin is ook een geboren en getogen Amsterdamse en we willen gewoon in de stad blijven wonen. Mijn vriendin is nu bezig met het afronden van haar promotieonderzoek maar zit al over de duur van haar contract heen. Ik verdien een prima inkomen maar kan geen huis kopen, dus we zitten best wel klem nu. En wij zijn hoogopgeleid en hebben goede baan maar voor veel in onze generatie is dat nog lastiger. Wij hebben al het gevoel van ‘waar gaan wij in godsnaam wonen’, maar zeker voor jonge mensen die niet zoveel verdienen zoals leraren, schoonmakers, die hebben een basisinkomen, hoe moeten die dat doen?’

 Vrouw, 24, Amsterdam

• ‘We hebben via de site rentslam gezocht; dan moet je een bepaald bedrag betalen en zij sturen jou dan geschikte appartementen opties toe.’

Achtergrondinformatie: 

• Locatie: Amsterdam rivierenbuurt
• Contracttype: eerste drie jaar tijdelijk contract, daarna vast contract
• Huurprijs € 830
• Maximale huurprijs volgens het woningwaarderingsstelsel: € 913,76

Volledig interview

‘We wonen samen in een appartement in de Rivierenbuurt in Amsterdam. Het is op de derde verdieping, we hebben twee slaapkamers, een woonkamer met keuken en een badkamer. Het is ongeveer vijftig vierkante meter en we betalen € 830 kale huur en € 1000 inclusief. Het heeft ontzettend veel moeite gekost om een woning te vinden; we hebben twee jaar gezocht. We stonden allebei ingeschreven bij woningnet, ik al sinds mijn negentiende. We hebben via de site rentslam gezocht; dan moet je een bepaald bedrag betalen en zij sturen jou dan geschikte appartementen opties toe. We verdienen te veel voor sociale huur dus dat was geen optie. Via rentslam hebben we een aantal bezichtigingen gehad en dan werd er daarna geloot. Ik vraag me alleen af of dat echt waar was en er niet gewoon gekozen werd.

Na een tijd zoeken zijn we illegaal gaan wonen in een pand in Osdorp. Ik kende iemand die een kantoorpand wilde verbouwen tot studio’s maar daar geen vergunning voor kreeg. We moesten een KvK-nummer aanvragen om daar te kunnen wonen omdat we dus in een kantoorpand zaten. Ik heb een bruiloftenevenementen bureau. De gemeente is één keer langs geweest omdat de onderbuurman een tussenverdieping aan het bouwen was zonder vergunning. Ik mocht de deur niet opendoen en moest heel stil zijn, ik heb wel om die hele situatie gelachen. We dachten, we zien wel, dan hebben we in ieder geval een woning. Het lag wel op een industrieterrein, naast de daklozenopvang. 

Na zeven maanden kregen ik een mail van een oude huisbaas van mijn vader. Jaren geleden had mijn vader mij op een lijst gezet voor woningzoekenden en daar kreeg ik af en toe mailtjes van. Ik heb binnen twee uur gereageerd; het kon me niet schelen hoe het eruit zag maar de locatie en de prijs waren geweldig. Ik moest een bezichtiging plannen via de vorige bewoner maar die nam de telefoon niet op dus die heb ik een paar dagen tientallen keren gebeld. Uiteindelijk nam ze op en mochten we langskomen. Achteraf bleek dat ze op de overige vijftien geïnteresseerden niet had gereageerd dus we hebben heel veel geluk gehad.   

We hebben goed contact met huisbaas. Het is een familiebedrijf uit Amsterdam en ze hebben meerdere huizen in hun bezit. Hij is een echte Amsterdammer en is heel leuk. Hij is vriendelijk, ik kan hem altijd bellen en niks is een probleem. Wat betreft de prijs ben ik voor Amsterdamse begrippen erg tevreden. Ik vind wel dat er rekening gehouden moet worden met factoren zoals studiefinanciering want als ik mijn vriend niet had, woonde ik nu nog bij mijn moeder.’ 

Na het invullen van het puntensysteem blijkt dat de huur voor de woning volgens het systeem maximaal € 913, 76 mag zijn. 

‘Als het bedrag minder zou zijn dan de huur die ik betaal zou ik zeker niet naar mijn huisbaas stappen want ik wil geen slapende honden wakker maken. Ik ken de huurcommissie wel maar ik ben tevreden met de prijs die ik betaal en wil de relatie met mijn huisbaas niet op scherp zetten. Ik vind de voorwaarden voor het puntensysteem wel echt gek: de tegels vind ik belangrijk. De nadruk moet op de oppervlakte liggen en meer betalen voor een zwevend toilet is onnodig. De basisvoorzieningen moeten in ieder geval goed zijn. 

Ik vind dat Amsterdammers voorrang moeten krijgen. Mensen die heel geboren zijn hebben recht om hier te wonen en het moet niet zo zijn dat zij naar een andere plek moeten verhuizen terwijl een expat makkelijk een woning kan krijgen. De volgorde van voorrang moet worden aangepakt. Ik hoop dat het dan wat makkelijker wordt.  Nu moet je er zelf zo hard voor werken.’

Korte straatinterviews

Vrouw, 25, huurt een studentenkamer in een appartement in Utrecht Oud-Zuid 

‘Ik heb geluk gehad met deze kamer want ik betaal maar € 250 per maand voor een kamer in een super mooi huis in Utrecht Oud-Zuid. Ik heb het gekregen via de Stichting Studenten Huisvesting SSH, waar ik ongeveer vier en een half jaar stond ingeschreven. De eerste tien op de wachtlijst werden uitgenodigd om te komen hospiteren.

Ik zie eigenlijk bij al mijn vrienden dat er sprake is van woningnood in Utrecht. Het is heel lastig om iets te vinden, zeker als je net klaar bent met studeren en je studentenhuis uit moet. Ik weet van verschillende vrienden die midden in het centrum van Utrecht een goedkope studentenkamer huren dat ze zich gewoon opnieuw inschrijven bij een bachelor op de universiteit om hun kamer maar te kunnen blijven houden. Zelfs met het € 2000 inschrijfgeld van de universiteit is dat goedkoper dan een ander appartement of kamer huren. Daarnaast zou je dan eerst überhaupt al iets moeten vinden. 

Zelfs van vrienden die beide arts zijn weet ik dat ze heel veel moeite hebben gehad om een huis te vinden in Utrecht. Nu ze iets hebben gevonden, is dat in een nieuwbouwwijk ver buiten het centrum. Dat zegt denk ik wel genoeg. Ik denk dat vrienden die in de culturele sector werken, of een andere sector waar je niet veel inkomen hebt, nog meer moeite hebben als ze klaar zijn met hun studie. Voor hen is het vinden van een betaalbaar huurhuis eigenlijk gewoon onmogelijk. 

Je ziet ook dat studenten gewoon alles accepteren, ook al is het met een louche contract met veel te hoge huur. Ze denken dan van: ik schuif wel snel door naar een nieuwe kamer. Maar dat lukt meestal niet. Mijn contract nu bij SSH is ook mijn eerste legale contract sinds ik vijf jaar geleden in Utrecht ben gaan wonen. Ik weet dat dit bij heel veel studenten zo is. Je hebt veel bizarre verhalen en niemand durft het om deze constructies aan te kaarten, want dan krijg je gedoe met je huurbaas. Ik ken één iemand die wel bezwaar heeft gemaakt tegen zijn contract, maar dat leverde dan zoveel gedoe op en nam zoveel tijd in beslag dat dat het misschien niet eens waard is. 

Man, 60, huurt benedenwoning in Tuinwijk, Utrecht 

‘Ik woon nu al bijna 15 jaar in een kleine benedenwoning in Tuinwijk. Ik heb een vast contract en ben wel tevreden met de prijs want ik betaal € 545 per maand. Het is misschien wel een beetje klein maar ik heb een grote tuin en het is een prachtig huis, in de stijl van de Amsterdamse school. Ik heb wel heel lang ingeschreven gestaan voordat ik dit kreeg en als ik hier ooit weg zou willen dan kan dat eigenlijk niet. Als ik namelijk iets nieuws zou moeten zoeken dan kan ik dat niet snel betalen gezien de veel hogere prijzen bij nieuwe huurwoningen. Ik denk dat er wel een probleem is op de woningmarkt en dat hoor je in de media ook voortdurend. Er is wel krapte, dus misschien moeten er meer huizen worden gebouwd, maar in Utrecht wordt volgens mij wel heel veel gebouwd.’

Vrouw, 78, huurt in Oost dichtbij het Utrecht Stadion

‘Ik huur al vanaf 1977 een appartement in een flat in Oost van een particuliere verhuurder. Het was toen ook al wel lastig om iets te vinden. We hebben bijvoorbeeld eerst tweeënhalf jaar bij mijn schoonouders gewoond en uiteindelijk hebben we het via mijn schoonzus die op het kantoor van deze verhuurders werkte gekregen. We hebben een vast huurcontract maar de huur wordt elk jaar steeds verhoogd met wel zo’n € 20, dus dat maakt het wel lastig om hier nog veel langer te blijven wonen. Gelukkig krijgen we wel huursubsidie anders was het nu al onmogelijk. 

De verhuurders doen heel weinig aan onderhoud. Omdat er steeds meer appartementen in de flat koopwoningen worden, wordt het onderhoud op de huurwoningen steeds minder. Ik weet van buren dat ze al heel lang wachten op een nieuwe badkamer en dat zegt wel wat, want deze flat staat er al sinds de jaren zestig en is sindsdien nooit gerenoveerd. Ik heb zelf wel gelukkig na heel veel bellen een nieuwe badkamer gekregen. Ik wil ook graag nieuwe deuren, maar dat willen ze niet renoveren. Ook van oudere mensen die beneden wonen, weet ik dat ze het bad in hun badkamer willen vervangen door een douche met een stoeltje, omdat ze bang zijn om te vallen. Dat dit niet wordt aangepakt is levensgevaarlijk.’ 

Vrouw, 50, koopwoning, Utrecht

‘De keuze om te kopen was vrij simpel want we wilden een eigen huis en niet geld weggeven aan een verhuurder. Als ik de woningmarkt nu zie, ben ik blij dat we toen hebben gekocht. Overal gaan de woningprijzen omhoog en je hebt nu geen keuze meer. Met name voor starters weet ik dat de huren zo hoog zijn dat je zelfs met twee goede salarissen in de grote steden lastig iets kan vinden. Ik hoor ook van mensen in de buurt dat ze als ze hun huis verkopen soms € 60.000 boven de vraagprijs krijgen, mensen zijn zo hard op zoek dat ze het toch wel betalen. Ik wil later misschien wel weer wat kleiners gaan huren als ik ouder ben, maar misschien blijven we ook wel tot onze dood in dit huis wonen als we niks kunnen vinden.

Ik denk dat een probleem in Utrecht is dat er niet genoeg gemengde projecten zijn van sociale huur en duurdere huur of koopwoningen. Ik vind het belangrijk dat iedereen in de stad kan blijven wonen en dat ook armere mensen in de stad kunnen blijven wonen. Er wordt volop gebouwd en ik denk dat dat wel genoeg is, maar er moet ook meer sociale huur komen. Dat is wel een keuze die dan gemaakt moet worden door de gemeente.’

Vrouw 54, woont al tien jaar in koophuis heeft twee kinderen die huren in Amsterdam

‘Wij konden destijds kopen omdat we beiden een goede baan hadden en ook wat hadden gespaard. Daarvoor heb ik zelf een etage in de Indische buurt in Amsterdam gehuurd en dat was ook wel lastig om te krijgen. Ik moest toen bijvoorbeeld € 3000 aan sleutelgeld ophoesten. Dat vond ik destijds verschrikkelijk; het idee dat je dat zomaar weggeeft voor niks is echt shit. Maar ik heb dat toen toch wel gedaan want voor mij waren er toen ook al tien anderen. En eigenlijk maakte het niet veel uit want de huur was wel heel laag en ik woonde prachtig.

Mijn gevoel zegt dat het nu veel lastiger is om iets te vinden dan vroeger. Je hebt nog steeds een netwerk nodig en een goede baan maar als ik naar mijn kinderen kijk, die betalen allebei zeker € 800 voor een klein kamertje in een appartement, dat ze ook nog moeten delen. De huurprijzen zijn echt overal veel hoger dan vroeger. Net buiten het centrum wonen maakt eigenlijk niet veel meer uit. Mijn kinderen wonen met z’n tweeën samen op een etage van een particulier die het verhuurt. Ze hebben een onduidelijk contract. Ik vraag me ook af of dat allemaal legaal is. Je ziet dat die verhuurders ook moeilijker gaan doen als er een nieuwe regeling is dat je nu niet meer zonder vergunning aan meer dan twee mensen mag verhuren. Dan willen ze die vergunning niet aanvragen en zeggen ze gewoon dat er maar twee mogen wonen.’ 

Ik weet niet zo goed wat er moet veranderen maar er zijn wel grote problemen met name voor startende mensen maar ook voor ouderen. Ik weet bijvoorbeeld dat veel ouderen graag bij elkaar willen gaan wonen zodat ze elkaar een beetje kunnen helpen en zo langer zelfstandig kunnen blijven. Dat is een heel goed initiatief en zorgt ook voor minder zorgkosten, maar het is wel heel lastig om een goede locatie te vinden waar dit kan. De overheid moet meer op dit passende wonen inzetten voor groepen mensen waarvoor nu weinig aanbod is.’ 

Vrouw 75 uit Haarlem, woont sinds haar twintigste in een koophuis 

‘Er was vroeger natuurlijk ook wel sprake van woningnood. Ik kan me nog herinneren dat er in Amsterdam overal borden stonden met ‘geen sleutelgeld: woningnood is de huisbaas zijn brood’ en dat huren toen ook al wel duur was, maar ik heb toch wel te doen met de jonge generatie die nu naar een huis moet zoeken. Het is niet te doen.

Net nadat ik twintig was geworden ben ik gaan samenwonen met mijn vriend in een huurhuis in Haarlem. Dat is wel jaren geleden en het was toen wel een stuk makkelijker om een huis te vinden dan nu; ik zou nu echt niet meer kunnen huren.

Destijds in ons tweede huurhuis betaalden we ook wel zo’n f 1400 (ongeveer € 700), dus dat was ook wel prijzig. Maar dat was in een heel mooi huis aan het Oosterpark in Amsterdam dus dat vonden we toen het wel waard. Daarnaast konden we toen ook wel vrij makkelijk binnen vier jaar een koophuis vinden dat goedkoper was dan ons huurhuis. Dat koophuis was wel een stukje buiten Amsterdam, maar zelfs dat is nu heel lastig. Het speelt echt overal. 

Het was een bewuste keuze om te gaan kopen. We werkten beiden en het wordt dan toch je eigen bezit en de huurprijzen waren zo hoog dat kopen verstandiger was. Mijn vriend destijds, wat nu mijn man is, was heel erg spaarzaam hij gooide nooit geld weg en voor hem voelt huren toch een beetje als geld weggooien, zeker omdat je ook nog aftrek van de hypotheekrente kreeg als je ging kopen.’ 

Man 60, woont sinds zijn twintigste in een huurwoning aan Oosterpark

‘Ik ben echt zo’n geval dat sinds zijn twintigste in een huurhuis woont en hierdoor nog een hele nette huur betaalt. Mijn huurwoning is een ruim appartement in een huis aan het Oosterpark en is dus eigenlijk altijd de perfecte locatie geweest. Het is alleen niet heel ruim en eigenlijk kan ik er enkel alleen wonen. Mijn zoon woont bijvoorbeeld nu bij mijn vriendin in omdat er in mijn eigen appartement niet genoeg kamers zijn. 

Ik kreeg dit huurhuis omdat mijn vader mij al direct vanaf mijn geboorte heeft ingeschreven bij de gemeente en hierdoor ging het zoeken naar een huis heel soepel. Het huis was destijds wat ze toen als ‘moeilijk verhuurbaar’ betitelen omdat er nog heel veel aan gebeuren moest,. Maar ik zag direct dat dat wel heel erg meeviel. 

Ik ben zielsgelukkig met mijn huidige huis en alhoewel ik er nooit uit kan omdat ik een ander huurhuis niet zou kunnen betalen, heb ik dat geaccepteerd. Ik zie dit nu als ‘de situatie’ waar ik dan maar mee om moet gaan. Om me heen in mijn omgeving zie ik wel dat veel mensen problemen hebben met het vinden van een huis. Als ik zelf nu weer twintig zou zijn, dan zou ik niet weten waar ik moest beginnen. Mijn zoon is nu achttien en voor hem gaat het ook gewoon heel moeilijk worden. 

De problemen die de jonge generatie heeft, hangen allemaal met elkaar samen. Ik vraag me altijd af waar we nu met z’n allen mee bezig zijn. Je hebt het woningprobleem wat nog lastiger wordt omdat er zoveel nieuwe mensen ook een mooi huis willen en dan heb je ook nog het klimaat en milieuprobleem. Het is allemaal zo’n veel grotere schaal dan vroeger, de problemen zijn zoveel groter, en dan is er een klein groepje parasieten, zoals ik ze noem, die ervan profiteert en rijk wordt. Dat zijn de huisjesmelkers bijvoorbeeld. Maar er zijn misschien ook wel gewoon teveel mensen in Nederland om voor iedereen een goed huis te regelen.’ 

Man 60, woont in het huurhuis van vriendin

‘Ik woon nu al een tijdje bij mijn vriendin in haar huurhuis in Oost. Ik betaal een beetje mee aan haar huur. Ze heeft wel een tijdje gezocht naar een koophuis maar dat lukte eigenlijk gewoon niet in Amsterdam. Zelf vind ik een huurhuis gewoon prima, want het past denk ik ook gewoon goed bij de tijd. Waarom zou men nog een huis moeten kopen als er steeds meer flexibiliteit nodig is op de arbeidsmarkt bijvoorbeeld. Je hebt al flexbanen en flexwerk en daar past een huurhuis toch veel beter bij?

Ik heb zelf ook al een tijdje flexibel werk en als je bijvoorbeeld moet verhuizen voor je werk dan is een huurhuis veel makkelijker dan een koophuis, want je verhuurt het gewoon aan iemand anders en gaat dan ook zelf in een ander huis huren in de regio waar je gaat werken. Je kan bij een huurhuis vrijwel direct weg, je hebt geen verantwoordelijkheden en bent minder statisch en gebonden. De connotatie op huurhuizen is alleen heel negatief in Nederland, ik denk dat dat anders moet. 

De overheid of gemeente moet om de problemen aan te pakken misschien meer inzetten op het bouwen of creëren van huurhuizen in met name de middenhuur. Ik merk zelf en ook in mijn omgeving dat mensen met een normaal inkomen heel veel moeite hebben met het vinden van een goede plek. Je hebt een toename in de bevolking en veel mensen in mijn omgeving hebben niet een hoog inkomen door hun flexwerk en het is dan gewoon heel moeilijk om iets te vinden waar niet strenge inkomenseisen aan vast zitten.’ 

Vrouw 26, net afgestudeerd woont in kleine studio Osdorp

‘Ik woon gedwongen al vier jaar in een kleine studio in Osdorp nadat ik snel bij mijn ouders weg wilde om de moeilijke thuissituatie. Ik heb lang gezocht in Amsterdam en wilde eigenlijk binnen de ring iets vinden, maar dat was onmogelijk. Dus heb ik uiteindelijk via een vrouw die me hielp een studio voor mezelf gevonden. 

Sindsdien wil ik eigenlijk al naar een nieuwe kamer die dichtbij het centrum is, maar dat is heel moeilijk om te vinden. Het is te duur vaak, en ook al heb je genoeg geld, dan is het nog steeds lastig om iets te vinden. Ik denk dat ik pas als ik veertig jaar ben en misschien ga samenwonen iets kan kopen, maar dan moet het dan nog wel voordelig zijn. En ik wil wel alleen kopen als het een goede veilige buurt is. 

Ik zou willen dat de overheid het huren goedkoper maakt voor mensen met lagere inkomens zoals ik. De maximale huur die ik kan betalen is ongeveer € 700 per maand. Wat ik belangrijk vind in een woning is of het nieuwbouw is of tenminste een beetje nieuw eruit ziet, of de omgeving rustig en veilig is en of er in het algemeen nog veel gedaan moet worden aan de woning. Maar eigenlijk vind ik het ook wel goed dat er nog veel moet gebeuren want dan kan jezelf nog veel bepalen.

Nu zie je vaak dat er bijvoorbeeld op leuke plekken met veel winkels zoals bij de Oosterpoort in Amsterdam Oost, er wel veel woningen beschikbaar zijn en ook wel goedkopere woningen volgens mij, maar dat er dan eigenlijk alleen ouderen kunnen gaan wonen. Ik heb niks tegen ouderen, maar het zou beter zijn als er ook wat woningen alleen beschikbaar komen voor jongeren en mensen met lage inkomens zodat ook jongeren op de leuke plekken kunnen wonen.’ 

Man 27 jaar woont sinds tweeënhalf jaar in de Watergraafsmeer in een huurhuis

‘Ik woon nu tweeëneenhalf jaar  in een huurhuis in Watergraafsmeer dat ik via een vriendin van mijn moeder heb gevonden. Zonder haar netwerk had ik dit huis niet gehad. Ik zat daarvoor eigenlijk ook best op een lekker plekje, maar dit kwam voorbij en ik dacht waarom ook niet? Ik was niet echt op zoek naar iets anders, maar het was eigenlijk wel een betere woning en ik ging een redelijke prijs betalen, zeker voor Amsterdamse begrippen. 

Ik heb eigenlijk ook geen opmerkingen of iets over de woningmarkt, ik weet er niets vanaf en dat is aan anderen om daar uitspraken over te doen. Natuurlijk zie ik dat er heel veel mensen moeite hebben met het vinden van een goed huurhuis en laat staan met het vinden van een koophuis. Maar ik heb geleerd dat je in Amsterdam niet moet redeneren van wat je in een woning wil, maar andersom. Je zet de betaalbaarheid van de woning voorop en je redeneert vervolgen waar je allemaal wel concessies op wilt doen. 

Ik heb geen idee hoe de gemeente de te dure huurhuizen kan aanpakken, daar heb ik geen verstand van maar er moet iets gebeuren.’ 

Man 50, woont samen met vrouw en twee zonen in koophuis in Almere

‘We hebben ons huis in 1994 gekocht omdat we gingen samenwonen. De keuze om een huis te kopen was toen primair ook omdat het goedkoper was dan een huis huren. We hadden beide een hoge huur dus als we dan samen een hypotheek op een huis namen was dat een stuk voordeliger. 

Eigenlijk ben ik niet zo van het kopen. Ik kom uit een gezin waar ik ben grootgebracht met huren, eigenlijk was er niemand in de familie die een koophuis had en waren wij de eerste dus daar keken mensen wel van op. Huren zou eigenlijk ideaal moeten zijn. Je hebt zekerheid, lagere lasten en geen zorgen over onderhoud. Nu is het verre van ideaal.

Ik maak me wel zorgen over mijn kinderen - over of zij niet kunnen kopen of huren later. Wij denken er om deze reden over na om ons huis te verkopen zodat wij goedkoop ergens een flatje kunnen huren en onze kinderen kunnen steunen bij het kopen van iets.

Onze oudste zoon kon toevallig een goedkope flat in Apeldoorn vinden, maar daarvoor hebben we serieus erover nagedacht om ons huis te verkopen zodat we iets voor hem konden kopen omdat het zo lastig is om iets te vinden.

Als wij ons huis zouden verkopen, zouden we dat voor een lagere prijs doen dan de rest van de huizen in onze straat. Het moet wel een beetje redelijk zijn, we maken al een hele dikke winst als we zouden verkopen en dat hoeft niet nog veel absurder te worden door de marktprijs over te nemen. De belangrijkste reden dat we willen gaan huren is zoals ik zei dat we onze zoons wat startkapitaal kunnen meegeven bij het zoeken naar een huis want dat is echt nodig nu.’  

Verder lezen?

> Terug naar het overzicht
> Lees deel I van dit onderzoek: het essay over onze idealen
> Lees deel II van dit onderzoek: het uitgewerkte voorstel om de huursector te gaan reguleren door het woningwaarderingsstelsel te laten gelden voor het leeuwendeel van de huurwoningen.