Links is zijn ideologie kwijt. Onze samenleving heeft grote veranderingen meegemaakt sinds de zogenaamde overwinning op het communisme in de jaren negentig. Bijna vijftig procent van de mensen is hoogopgeleid en technologie heeft de wereld drastisch veranderd. Is het niet langzaam tijd voor een herijking van linkse waarden voor de eenentwintigste eeuw?

What’s left? Is een goeie vraag om eens mee te beginnen. Zeker binnen de traditionele kaders van tegenstellingen tussen werkgever en werknemer, politiek en economie, rechts en links en regering en oppositie.

Daarbovenop komen politieke waarden onder druk te staan door de beperkte houdbaarheid van onze aarde. In Sharm al Sheik hieden de vertegenwoordigers van landen binnen het Parijsakkoord begin november een klimaatconferentie en geen van de landen lijkt zijn klimaatdoelstellingen halen. Wat is de verhouding tussen deze realiteit en het linkse gedachtengoed?

De Partij van de Arbeid is de enige partij op links met bestuurservaring. Linkse partijen komen geloofwaardigheid tekort om als geldig alternatief te dienen voor een rechts-conservatief narratief. Hoe de vertaalslag te maken van ideologische standpunten naar geloofwaardig overheidsbeleid lijkt mij een belangrijk onderdeel van de sleutel naar politieke invloed in Den Haag. Dat kan niet een overtuigend antwoord zijn als linkse partijen onderverdeeld zijn in allerlei belangengroepen die momenteel de linkervleugel van de kamer bevolken. De PvdA en zijn voorganger de SDAP vinden hun ‘roots’ in massabijeenkomsten, manifesten en protesten waar ideeën samen kwamen in de gedeelde gemeenschappelijke hoop voor een betere toekomst voor iedereen. Tegenwoordig staat Denk voor de stem van mensen met een migratieachtergrond, Bij1 voor een inclusieve samenleving, de SP voor oude marxist-leninistische waarden en de PvdA voor de oudere generatie sociaal-democraten die het liefst teruggaat naar de tijd van Den Uyl of ‘in gelul kun je niet wonen’ op de arm getatoeëerd heeft. Hoe kan het dat een wooncrisis bestaat, terwijl de middelen en het geld wel voor handen zijn?

Moeten dan totaal nieuwe waarden worden geschapen die bij deze tijd passen? Nee, ideeën en discussies over een nieuwe koers worden overal gevoerd van de keukentafel tot aan partijcongressen  en alles ertussenin. Het wiel hoeft niet opnieuw te worden uitgevonden. Zelfs de huidige regering heeft stappen gezet om mensen bij te staan bij het betalen van hun energierekening, iets wat voor overtuigde liberalen ondenkbaar zou zijn geweest dertig jaar geleden.

Linkse opvattingen zijn allang niet uitsluitend links meer, maar wat dan wel? Daar ligt nou juist de uitdaging. Hoe verenig je zoveel mogelijk bevolkingsgroepen onder één sociaal politiek containerbegrip. Dat is moeilijk, zeker in onze samenleving die gebouwd is op individuele zelfontplooiing. Mij lijkt een partij-overstijgende open discussie en toenadering tot de verschillende vleugels die de kleurrijke linkse kant van de kamer rijk is essentieel voor dit proces. Het liefst vandaag al, want ik zou graag ook kinderen willen krijgen zonder te moeten nadenken of de mensheid over vijftig jaar nog kan bestaan.

Dossiers

Voor een thematisch overzicht van al onze artikelen en publicaties, zie onze dossiers

Steun de Wiardi Beckman Stichting

Veel van onze onderzoeksprojecten en publieke bijeenkomsten zijn mogelijk gemaakt door giften van donateurs. Ook S&D zouden wij niet kunnen maken zonder donaties.

S&D bestaat sinds 1939 en verschijnt zes keer per jaar. Oude nummer kunt u doorzoeken via het register (1939-2023) of op thema. De redactie bestaat uit: Paul de Beer, Meike Bokhorst, Josette Daemen, Patricia Dinkela [eindredactie], Janneke Holman [eindredactie], Tim 'S Jongers, Ruud Koole, Marijke Linthorst, Annemarieke Nierop [hoofdredactie], Arjan Reurink, Vera Vrijmoeth en Bram van Welie.

S&D wordt uitgegeven door Van Gennep. Een los nummer kost € 17,50, en jaarabonnementen (vol tarief) € 84,50 (te bestellen via: info@vangennep-boeken.nl).

Een online abonnement kost € 2 per maand. U kunt zelf een account hiervoor aanmaken onder mijn S&D, of stuur een e-mail naar send@wbs.nl.

Oude nummers kunt u downloaden vanaf de website van het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen. Voor een overzicht van auteurs per nummer, raadpleegt u het register van S&D (1939-2023)

Inzenden kopij

De redactie van S&D verwelkomt kopij. Artikelen kunnen worden gemaild naar send@wbs.nl. Artikelen aanleveren in Word, bronvermelding in eindnoten (apa). Richtlijn aantal woorden: 2000-2500. Idealiter vormen artikelen in S&D een mix van wetenschap, politiek en essay. De redactie van S&D beslist over plaatsing van binnengekomen kopij. Ze beoordeelt daarbij op basis van de volgende criteria:
- een heldere opbouw en schrijfstijl (geen jargon) en duidelijke vraagstelling
- een goede onderbouwing van standpunten met argumenten, weging van de tegenargumenten en bronvermelding
- vernieuwing van de gedachtevorming binnen de sociaal-democratie
- toegevoegde waarde t.o.v. bestaande inzichten/onderzoeken
- politieke relevantie

Redactie

Redactieadres: Wiardi Beckman Stichting
Theresiastraat 13
2593 AA Den Haag
send@wbs.nl

Uitgever: Uitgeverij Van Gennep
Nieuwpoortkade 2a
1055 RX Amsterdam
info@vangennep-boeken.nl

Documenten