De Eerste Kamer dreigt een kopie van de Tweede Kamer te worden als zij partijpolitiek laat prevaleren boven haar grondwettelijke taak: het toetsen van de uiteindelijke wetsvoorstellen. Het akkoord dat het kabinet sloot met de Tweede Kamerfracties van D66 en ChristenUnie stuurt in die richting.

De positie van de Eerste Kamer is de afgelopen maanden vaak besproken. Het feit dat het kabinet in de senaat geen meerderheid heeft leidde tot tal van bespiegelingen over de vraag of de senaat nu wel of niet een politiek orgaan is. Deze discussie verstomde na het afsluiten van het zogenoemde herfstakkoord, de aanvullende afspraken die het kabinet gemaakt heeft met de oppositiepartijen D66 en ChristenUnie.

Opmerkelijk, want juist dit akkoord zou reden moeten zijn om na te denken over de rol en functie van de Eerste Kamer.

Over het algemeen is er positief gereageerd op het herfstakkoord. Nu kon er eindelijk geregeerd worden. Mij persoonlijk heeft dit akkoord van het begin af aan een ongemakkelijk gevoel gegeven. Niet vanwege de inhoud van het akkoord (welke sociaal-democraat kan er tegen zijn dat er meer geld naar onderwijs gaat?), maar vanwege de onderliggende gedachte.

Het akkoord is gesloten met de Tweede Kamerfracties van D66 en ChristenUnie. Niet om het kabinet te verzekeren van een meerderheid in de Tweede Kamer — die had het kabinet daar al.

Het doel is om het kabinet ook in de Eerste Kamer van voldoende steun te voorzien.In dat licht is de gevolgde procedure op zijn minst wonderlijk.

Het is natuurlijk heel goed mogelijk dat de Tweede Kamerfracties van D66 en Christen- Unie het akkoord gesloten hebben in nauwe samenspraak met hun partijgenoten in de Eerste Kamer. In dat geval is de vraag aan de orde of deze partijen in de Eerste Kamer nog geacht worden een eigenstandige rol te vervullen.

Met de coalitiepartijen in de senaat is in ieder geval niet gesproken. Impliceert dit dat van de VVD- en de PvdA-senatoren verwacht wordt dat zij zonder meer het kabinet volgen? En, als dat het geval is, wat betekent dit dan voor de rol en het functioneren van de Eerste Kamer?

Lees de rest van het artikel in de PDF.