De afgelopen drie nummers van S&D stond telkens één thema centraal, achtereenvolgens migratie, financialisering en grondpolitiek. Dit zomernummer is weer een ‘ouderwets’ nummer met een waaier aan onderwerpen.

Voor wie toch een rode lijn wil zien: het gaat veel over werk, en hoe werk verandert. De fotoserie van Wouter Zaalberg laat het werk in de Amsterdamse haven zien. Heike Vethaak en Egbert Jongen deden voor de FNV onderzoek naar de inkomensverdeling van de afgelopen veertig jaar in Nederland, en constateren dat het inkomen van mannen met een lager betaald werk is achtergebleven bij overige inkomens en dat ook hun werkzekerheid sterk is verslechterd. Het is een belangrijke, niet heel makkelijk te doorgronden analyse die nog verdere duiding behoeft. Wat is er met onze mannen aan de hand?

Geert Schuermans geeft geen antwoord op die vraag, maar analyseert wel waarom de ‘achterblijvers’ zo boos zijn. Mensen aan de onderkant van de sociale ladder voelen zich niet alleen in de steek gelaten, ze zijn het ook, zegt hij. En het is moeilijk daarbij dan niet aan de mannen van Vethaak en Jongen te denken.

Dat niet eerder is geconstateerd dat het inkomen van mannen aan de onderkant van de inkomensladder is achtergebleven komt onder andere doordat de overheid gezinnen met een laag inkomen de laatste decennia veel meer is gaan compenseren, via belastingmaatregelen en toeslagen. De nadelen en beperkingen hiervan zijn genoegzaam bekend. Arjan Reurink pleit daarom voor veel meer prijsregulering – voor energie, voedsel en woningen – in plaats van altijd via herverdeling de boel proberen te repareren.

Paul de Beer en Rein de Sauvage Nolting luiden de noodklok over het Nederlandse cao-stelsel. Steeds minder werkenden vallen onder een cao, en dat zet de solidariteit in ons poldermodel onder grote druk.

Ruud Koole geeft een geschiedenisles sociaal-democratie met tips voor nu, aan de hand van drie cruciale jaren: 1937, 1946 en 1977. En Joop van den Berg begint dit nummer met een analyse van de totstandkoming van het nieuwe PVV/VVD/NSC/BBB-kabinet. Zelfs de VVD is volkspartij af, constateert hij.

Kortom: een nummer vol analyses, hopelijk voor elk wat wils.

Een mooie zomer toegewenst!

Annemarieke Nierop, hoofdredacteur