Volg de WBS

Dossier: Rol & functioneren overheid

rol en functineren lorem ipsum enzo
overheid

Lokaal bestuur

S&D Artikel [ ] - Kinderopvang: private aanbieders en publiek belangen
Meike Bokhorst
Help, het kapitaal neemt ons over! Die titel gaf Mirjam de Rijk haar prijswinnende serie artikelen in de Groene Amsterdammer mee over de macht van het bedrijfsleven over onze publieke voorzieningen.…
S&D Artikel [ ] - Waarom zijn de achterblijvers zo boos?
Geert Schuermans
De opluchting omdat Vlaams Belang in België niet de grootste partij is geworden gaat gepaard met zorgen over de toenemende steun voor extreemrechts. In analyses wordt, soms op beschuldigende toon,…
S&D Artikel [ ] - Het Nederlandse pensioenstelsel
Natascha van der Zwan
In Nederland hebben we een zogenaamd drie-pijlerstelsel voor onze pensioenen. De eerste pijler bestaat uit de AOW (Algemene Ouderdomswet), het pensioen dat de Nederlandse overheid verschaft aan…
S&D Artikel [ ] - We moeten het wat meer over bestaansonzekerheid hebben
Tim 'S Jongers
Bestaanszekerheid kun je eng opvatten, in de zin van voldoende werk en inkomen voor iedereen. Maar neem je het streven naar bestaanszekerheid serieus, dan is dat te smal. We moeten de…
S&D Artikel [ ] - Een verzorgingsstaat die iedereen bedient
Femke Roosma
Nog maar iets meer dan tien jaar geleden werd de participatiesamenleving uitgeroepen. Het was het sluitstuk van de decennialange afbouw van de verzorgingsstaat. Sindsdien is het denken over de…
S&D Artikel [ ] - Bestaanszekerheid in verkiezingsprogramma’s
Meike Bokhorst, Tijn Croon
De Commissie sociaal minimum kwam dit jaar met twee rapporten, over de hoogte van het sociaal minimum en over het ingewikkelde stelsel waarmee we in Nederland het sociaal minimum organiseren. Veel…
S&D Artikel [ ] - Breek de regel, red het spel?
Niels Graaf
Het EU-recht heeft voorrang op nationaal recht en beperkt zo de soevereiniteit van de landen in de Europese Unie. Hoe ver die beperking reikt en hoe dat precies constitutioneel geregeld is, verschilt…
S&D Artikel [ ] - Het laatste woord over de Grondwet
Erik Jurgens
Moeten rechters wetten kunnen toetsen aan de Grondwet? Voorstanders willen dit om onze grondrechten beter te beschermen en pleiten daarom voor afschaffing van artikel 120 GW. De vraag is echter wat…
S&D Artikel [ ] - Artificiële intelligentie die werkt voor mensen
Daniel Mügge
De Europese wetgeving over artificiële intelligentie krijgt langzaam vorm, maar voor de maatschappelijke impact van AI is nog niets geregeld. Vanuit een commerciële logica zullen weinig bedrijven AI-…
S&D Artikel [ ] - Ondersteuning aan minima: een woud van regels vol ongelijkheid
Sofie Kuilman, Jacqueline Kalk
Zet je alle maatregelen die gemeenten gebruiken om inwoners met een laag inkomen te ondersteunen op een rij, dan zie je een wirwar aan regelingen. De bedragen waar mensen aanspraak op kunnen maken…
S&D Artikel [ ] - Commons voor dummies
Annemarieke Nierop
PvdA’ers en GroenLinksers mogen zich dan nog zo verbonden voelen met elkaar, soms spreken ze echt een andere taal. Nieuw voor veel PvdA’ers is bijvoorbeeld het praten over commons. Wat zijn dat? (…
S&D Artikel [ ] - Het belang van sociale grondrechten
Daniëlle Dirksen, Ronny de Graaf, Jasper Krommendijk
Sinds 1983 bevat de Grondwet ook sociale grondrechten. De overheid wordt hierin opgedragen te zorgen voor rechtsbijstand, werkgelegenheid, bestaanszekerheid, milieubescherming, volksgezondheid en…
S&D Artikel [ ] - Weg met die hulp voor iedereen
Annemarieke Nierop
Gemeenten mogen sinds 2020 bij de zorg die ze organiseren voor hun inwoners geen onderscheid meer maken tussen mensen met veel en mensen met weinig inkomen of vermogen. Iedereen betaalt hetzelfde…
S&D Artikel [ ] - Deelarmoede serieus nemen is juist sociaal-democratisch
Janneke Holman
‘God behoede ons voor de menstruatiecoach’ zei Tim ’S Jongers in een interview in het Financieele Dagblad. Hij kaartte aan dat mensen in armoede met een stoet aan beweeg-, energie- en budgetcoaches…
S&D Artikel [ ] - Tien plagen van het openbaar bestuur
Wim Derksen
De Nederlandse overheid functioneert als een bedrijf en de burger als klant. Dat bevalt steeds slechter. Onze maatschappelijke problemen zullen we pas kunnen oplossen als we eerst de BV Nederland van…
S&D Artikel [ ] - De keerzijde van de Grondwet van 1848
Henk te Velde
Het gaat wat ver om de huidige onvrede onder Nederlanders toe te schrijven aan de manier waarop de grondwet van 1848 in elkaar steekt, maar er zijn wel degelijk verbanden te leggen. De geschiedenis…
S&D Artikel [ ] - Van kloof naar brug
Tim 'S Jongers
In september treedt Tim ’S Jongers aan als nieuwe directeur van de Wiardi Beckman Stichting. Het verbinden van de leefwereld van burgers met de systeemwereld van beleidsmakers, is een onderwerp dat…
S&D Artikel [ ] - De menselijke maat: een kwestie van doen én denken
Onno Brinkman, Gijsbert Vonk
In reactie op de toeslagenaffaire wordt alom gepleit voor een terugkeer van de menselijke maat. Voorkomen moet worden dat een almachtige verzorgingsstaat mensen neerdrukt. Dat vraagt om aandacht voor…
S&D Artikel [ ] - Over beginselen: solidariteit - Verdedig de welvaartsstaat
Agnes Jongerius
Sociaal-democraten kunnen altijd terugvallen op hun beginselen. Maar bedoelen we er altijd hetzelfde mee? Volgens Agnes Jongerius moeten we de welvaartsstaat weer zien als een geluksmachine. Door:…
S&D Artikel [ ] - Een programma tegen democratisch verval
Hans Blokland
In het publieke debat denken we in Nederland alles tegen elkaar te kunnen zeggen. Toch zwijgen we vaak als we weten dat buren, collega’s of familie anders denken over beladen onderwerpen als zwarte…
S&D Artikel [ ] - De spiegel van de samenleving
Rimmert Riedstra
In het strafrecht is een nieuw, eerlijk sociaal contract nodig. Naast de openbaar aanklager moet er een sociaal aanklager komen die als taak heeft het aandeel van de samenleving in iedere…
S&D Artikel [ ] - Klem in de bijstand
Thomas Kampen
Wie eenmaal in de bijstand zit ontkomt moeilijk aan armoede, onzekerheid, vernedering en verdachtmakingen. Een hogere uitkering, minder sancties en een ander mensbeeld zouden al veel helpen. Maar…
Nieuws of agenda item [ ] - Wij gedenken Ed van Thijn
Wij gedenken Ed van Thijn (16 augustus 1934 – 19 december 2021), sociaal-democraat. Als medewerker van de Wiardi Beckman Stichting schreef hij mee aan menig rapport van de stichting, en verschenen…
S&D Artikel [ ] - Mens of computer
Wimar Bolhuis
Door: Wimar BolhuisRedacteur S&D, econoom en sociaal psycholoog Nederlandse burgers worden te weinig beschermd tegen hun eigen overheid. De kinderopvangtoeslagaffaire, waar bestuursrechters…
S&D Artikel [ ] - Afwegingskader voor een sociaal en democratisch coronabeleid
Josette Daemen
Langzaam dringt door dat corona voorlopig niet meer weggaat. Politici moeten ervoor waken dat onze vrijheden niet te veel onder druk komen te staan door de corona-aanpak. Een afwegingskader dat een…
S&D Artikel [ ] - Column - De angst voor de kiezer als 'teken des tijds'
Ruud Koole
Door: Ruud KooleRedactielid S&D, emeritus hoogleraar politieke wetenschappen en Eerste Kamerlid voor de PvdA. Op 28 september was het precies honderd jaar geleden dat een rede werd uitgesproken…
S&D Artikel [ ] - Maatwerk is geen oplossing
Paul de Beer
Complexe wetten leiden tot fouten die burgers in grote problemen kunnen brengen. De roep om meer maatwerk klinkt dan ook steeds luider: nooit meer een toeslagenaffaire! Maar ook maatwerk kan leiden…
S&D Artikel [ ] - Van maanmissie naar missie aarde
Mariana Mazzucato
De pandemie heeft duidelijk gemaakt dat het verwaarlozen van overheidsinvesteringen een hoge prijs kent. Maar de crisis schept ook kansen om een industriebeleid te voeren dat het traditionele denken…
S&D Artikel [ ] - Het wankele evenwicht in de democratische rechtsstaat
Ruud Koole
De Nederlandse democratische rechtsstaat bestaat uit twee pijlers waarbinnen en waartussen een evenwicht dient te bestaan. De electorale pijler met partijen, parlement en regering functioneert op…
S&D Artikel [ ] - De kracht van de niet-electorale economenpijler
Wimar Bolhuis
Economen hebben veel invloed op het beleid. Deze technocratisering speelt in Europa, maar is extra sterk in de Nederlandse situatie, waar altijd consensus gevonden moet worden tussen steeds…
S&D Artikel [ ] - Democratie: top-down of bottom-up
Leonard Besselink
Nederland is een democratie, daar is bijna iedereen het over eens. Maar wat is een democratie? Is dat als ‘het volk’ in mag stemmen met wat de regering zoal doet en vindt? Dit ligt ver van de…
S&D Artikel [ ] - Onafhankelijke experts: onmisbaar, maar neem ze niet te serieus
Paul de Beer
Planbureaus en adviesraden zijn nooit volledig waardevrij en wetenschappers verschillen onderling van inzicht. De overheid moet het systeem van beleidsadvisering daarom zo inrichten dat belangrijke…
S&D Artikel [ ] - De waarheid onder vuur
Michael Hameleers
Steeds meer mensen geloven in complottheorieën en alternatieve waarheden. De belangrijkste oorzaken daarvoor zijn: wantrouwen in instituties en de overheid, het vertoog van rechts-populisten en de…
S&D Artikel [ ] - Geen democratie zonder politiek, ook niet in de regio’s
Marije van den Berg, Geerten Boogaard
Gemeenteraden krijgen maar moeilijk grip op de vele regionale samenwerkingsverbanden die er zijn en dat leidt tot een pijnlijk gebrek aan democratische legitimiteit. Een oplossing kan zijn om het…
S&D Artikel [ ] - Gemeenten hebben meer geld en vrijheid nodig
Nils Nijdam
Veel is al gezegd en geschreven over de taken die gemeenten er in 2015 bijkregen. Het is tijd om te stoppen met praten over ‘eigen kracht’ en ‘participatie’ en meer werk te maken van de uitvoering:…
S&D Artikel [ ] - Een ombudsman voor eerlijk werk
Klara Boonstra
Onze arbeidsmarkt is kapot en vooral kwetsbare groepen zijn daarvan de dupe. Met nog meer en nog betere wetgeving alleen is dit niet op te lossen. De overheid moet bestaande regels ook daadwerkelijk…
S&D Artikel [ ] - Column - De Rutte-doctrine
Willem Smink
Door: Willem SminkWethouder van Groningen 1992-2006 voor de PvdA Om het schokkende beeld van de toeslagenaffaire te duiden wordt wel gesproken van een Rutte-doctrine, waarbij openbaarheid van…
S&D Artikel [ ] - Column - Bestaanszekerheid: van communicatieterm naar absolute ondergrens
Arnout van den Bosch
Door: Arnout van den BoschRaadslid voor de PvdA in Amstelveen. De afgelopen jaren heeft de PvdA bestaanszekerheid als centraal thema omarmd. Toch wordt zo nu en dan de vraag gesteld of dit…
S&D Artikel [ ] - Een dashboard voor een intelligente lockdown
Rutger Claassen
Het afgelopen corona-jaar is een reeks aan vrijheidsbeperkende maatregelen ingesteld door de overheid, met de ‘intelligente lockdown’ van dit voorjaar als hoogtepunt. Maar zijn al die geboden en…
S&D Artikel [ ] - Wat is er mis met marktwerking?
Ben Dankbaar
Sinds de jaren tachtig raakte vermarkting en bedrijfsmatig werken in zwang als de oplossing voor vrijwel alle maatschappelijke problemen. Sinds kort pleiten vrijwel alle politieke partijen – zelfs de…
S&D Artikel [ ] - Toezien op de menselijke maat in de publieke dienstverlening
Meike Bokhorst
In reactie op het in november verschenen advies ‘Toezicht als tegenkracht’ richtten de staatssecretarissen van Financiën een inspectie Belastingen, Toeslagen en Douane op. Deze inspectie moet helpen…
S&D Artikel [ ] - Institutioneel racisme in Nederland
Iris Andriessen
In de Nederlandse samenleving is religie (islam) een belangrijke scheidslijn. Dat betekent niet dat we ongelijkheid op basis van afkomst en huidskleur kunnen negeren. Racisme en discriminatie komen…
S&D Artikel [ ] - Van technocratie naar beleid met een hart
Jet Bussemaker
‘Zie, lichaam en ziel – dit land’ Er is grote behoefte aan een positieve visie op de overheid. De publieke sector is daarbij cruciaal. Zij kan en moet het kloppend hart van de verzorgingsstaat zijn…
S&D Artikel [ ] - Vijf jaar Participatiewet
Patricia van Echtelt
Eind vorig jaar publiceerde het Sociaal en Cultureel Planbureau de Eindevaluatie van de Participatiewet. Er was veel over te doen: voor veel mensen met afstand tot de arbeidsmarkt is het eerder…
S&D Artikel [ ] - Waar is de menselijke maat in de Participatiewet?
Anja Eleveld
Een van de middelen die gemeenten kunnen inzetten om werklozen te laten reïntegreren op de arbeidsmarkt is een werkstage. Bij de huidige uitvoering van werkstages wordt echter nauwelijks maatwerk…
S&D Artikel [ ] - Column - Werken bij de Belastingdienst
Annemarieke Nierop
Door: Annemarieke NieropHoofdredacteur van S&D en onderzoeker bij de Wiardi Beckman Stichting Werk is de beste manier om te integreren. Dat gold in elk geval voor mij: pas toen ik ging werken,…
S&D Artikel [ ] - De kansen van het poldermodel op de langere termijn
Anton Hemerijck, Marc van der Meer
Het pensioenakkoord laat zien dat de polder toch nog functioneert. Gelukkig maar, want door onze overlegeconomie is Nederland – beter dan andere landen – in staat een beleid voor de lange termijn te…
S&D Artikel [ ] - Een linkse agenda voor onze instituties
Paul de Beer
Vroeger waren de linkse partijen degene die voor hervorming streden: onze rechtsstaat, parlementaire democratie, socialezekerheidsstelsel en onderwijsbestel moesten rechtvaardiger worden. Nu komt de…
S&D Artikel [ ] - Het beste middel tegen nepnieuws is een integere overheid
Paul Bordewijk
Nepnieuws, bubbels en propaganda zijn van alle tijden. Wie met tegenstanders van  gedachten wisselt, zal altijd van manipulatie beticht worden. Als de staat zo goed mogelijk zijn werk doet, zullen de…
S&D Artikel [ ] - Toezicht staat zeggenschap van burgers vaak in de weg
Meike Bokhorst
Met de deregulering en marktwerking kwamen ook de toezichthouders en kwaliteitsinstituten op. Waar de wetgever vrije regelruimte voor organisaties en burgers had bedacht, vulden zij die de afgelopen…
S&D Artikel [ ] - Lessen uit verzelfstandiging
Sjors Overman
Een terugtredende overheid is geen recept voor efficiëntie of meer tevredenheid bij burgers, zo laat de verzelfstandiging van publieke dienstverlening zien. Uit een internationaal vergelijkend…
Project [ ] - Van Waarde Lokaal
Van Waarde Lokaal is een actieonderzoek naar wat goed gaat en beter kan in de zorg en bij de begeleiding van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt naar werk. Aanleiding voor het onderzoek was de…
S&D Artikel [ ] - Verzorgingsstaat: einde of nieuw begin?
Job van Amerongen, Jurriaan Fransman
Jurriaan Fransman en Job van Amerongen - Sinds het woord participatiesamenleving voor het eerst viel, lijkt het einde van de verzorgingsstaat in zicht. Dat hoeft echter niet zo te zijn. Misschien is…
S&D Artikel [ ] - Meer zeggenschap van burgers over wetgeving
Meike Bokhorst
Toen ik tien jaar geleden als pas afgestudeerde filosoof in dienst kwam op de directie wetgeving van het ministerie van Justitie kreeg ik in mijn takenpakket ‘het contact met de samenleving’. Al snel…
S&D Artikel [ ] - Herstel de orde op het spoor
Maarten Veraart
--> Herstel de orde op het spoor
WBS publicatie [ ] - Toekomst voor de publieke sector
Paul de Beer
'Toekomst voor de publieke sector' is een rapport dat Paul de Beer schreef op verzoek van de WBS. Met een heldere analyse en scherpe uiteenzetting van opties stelt De Beer de onvermijdelijkheid van…
WBS publicatie [ ] - Kerndepartementen
Ed van Thijn, Ton Horrevorts, Ralph Pans
Een nieuwe overheid - ook aan de top De vernieuwing van de overheid verdient een hoge plaats op de politieke agenda. Te veel regels en te veel instanties zitten een goede dienstverlening aan de…
WBS publicatie [ ] - Politiek en Bureaucratie - Baas boven baas
Ed van Thijn
Op papier laat de relatie tussen politiek en bureaucratie niets te wensen over. Volgens de grondregels van onze democratie zijn de gekozen bestuurders de baas en de bureaucratie - in loyaliteit - aan…
WBS publicatie [ ] - Het vierde jaarboek van het democratisch socialisme
Jan Bank, Paul Kalma, Martin Ros, Bart Tromp
Jaarboek 1983 Redactie: Jan Bank, Paul Kalma, Martin Ros en Bart Tromp. --> download de pdf Het is een misverstand om te denken ‘dat het maatschappelijk compromis een betere inhoud krijgt als…